Asya’da, etilen ve propilen için hava artışa döndü
Jennifer Lee - jlee@chemorbis.com
Tüccarların Ocak ve Şubat’a dair beklentilerinin gitgide iyimserleşmesiyle, Asya’da etilen ve propilen piyasaları 2024’e güveni yüksek başladı.
Kuzeydoğu Asya menşeli spot etilen ve propilen fiyatları son dört haftadır stabil seyretti. Güncel olefin fiyatları bölgedeki sıkışık arz ve Asya poliolefin piyasalarında süregelen toparlanmadan destek bulmaya devam edecek. PE ve PP fiyatları, son üç haftada istikrarlı kazanımlar elde etti. Türev stiren monomer ve etilen glikol piyasalarındaki mütevazı fiyat artışları da olefinlere ilave destek sağlıyor.
Önde gelen üreticiler, üretim maliyetlerini makul bir seviyede kontrol altında tutmaya devam edecekler. Bundan dolayı, olefin arzı sıkışık kalacak. Bu durum, işletim oranlarındaki kesintilerinin kritik bir öneme sahip olan arz-talep dengesinin sağlanması açısından en uygun araç olacağı anlamına geliyor. Üretim maliyetleri arttığında ve marjlar azaldığında, hem krakerlerde hem de PDH tesislerinde üretim kesintileri derinleşecek.
Kızıldeniz gerilimi nedeniyle vadeli petrol işlemlerinin yükselmesi halinde, vadeli spot etilen ve propilen fiyatları contango durumuna (vadeli fiyatların mevcut spot fiyatlardan düşük olması) geçebilir. Ayrıca etan, propan ve nafta hammadde fiyatları da yükselebilir.
3 Ocak itibarıyla, spot etilen fiyatları geçen haftaya kıyasla stabil kalarak CFR Çin bazında 860$/tondan, CFR Güneydoğu Asya bazında ise 850$/tondan değerlendirildi. Spot propilen fiyatları da geçen haftaya göre stabil kaldı ve 3 Ocak itibarıyla CFR Çin bazında 850$/tondan, CFR Güneydoğu Asya bazında ise 820$/tondan değerlendirildi.
Dalgalı petrol fiyatları hammaddeleri etkileyecek
ABD deniz kuvvetlerinin hafta sonu Husiler’e ait botları batırmasıyla beraber, İran’ın karşılık olarak Kızıldeniz’e savaş gemisi göndermesinin ardından 2 Ocak’ta petrol fiyatları %1’in üzerinde ani bir artış gördü. Bölgede halihazırda süren gerilimin üzerine yaşanan bu durum gemilerin kanaldan uzak durmasına neden oldu.
Petrol fiyatlarında dalgalanma yaratacak olan bölgesel çatışmaların derinleşmesiyle, Brent petrol ilave yükseldi. Ancak, Salı akşamı petrol fiyatları düşüşlerle kapandı. Zira, arz endişeleri rahatladı ve ABD Merkez Bankası’nın faiz oranlarını düşüreceği yönündeki beklentiler azaldı.
Ancak, tüccarlar artan petrol fiyatlarıyla paralel olarak etan, propan ve nafta fiyatlarının da yükseleceğini söylediler. En azından, artan hammaddeler etilen ve propilene bir taban fiyat sunarak destek sağlayacak.
Asya’da spot propan fiyatları, CFR Japonya bazında 674$/tona yükselmişti. Ancak, Şubat teklifleri aynı koşullarla 660$/tona geriledi. Spot etan fiyatları, FOB USG bazında 230$/ton civarlarında stabil kaldı. Ancak, Panama Kanalı’ndaki kriz nedeniyle 50$/ton artışla 400$/tona gelen navlun fiyatlarındaki yükseliş devam etti. Bu sebeple, Asya’da etan fiyatları Şubat ayı için 40$/tonluk bir artışla CFR Kuzeydoğu Asya bazında 630$/tonda yer aldı. Ancak, Asya’da nafta fiyatları, düşen petrol ve pozisyondan çıkışlar nedeniyle Şubat ayı için CFR Japonya bazında 626$/tona geriledi.
Yerel bir tüccar, “Bölgedeki vadeli piyasaların da toparlanmasıyla, bu durum emtialar açısından iyi bir başlangıç sağladı. Tüccarlar, olefinler için fiyatlardaki çeşitli dalgalanmalardan faydalanmak isteyecekler. Bu faktörler arasında petrolün oynak durumu da bulunuyor. Piyasalar iki ay veya ilk çeyrek boyunca stabil kalırsa, oyuncular para kazanamaz,” şeklinde konuştu.
Panama krizine rağmen, etilende ABD Körfezi’nden Asya’ya arbitraj kapısı açık
Panama Kanalı’ndaki sıkışıklık, ABD Körfezi çıkışlı açık deniz etilen mallarının Kuzeydoğu Asya ve Çin’e varışında gecikmelere neden oldu. Sıkışıklık olmayan ve kanal geçişlerinin şimdikinin iki katı olduğu döneme kıyasla, söz konusu ABD mallarının tonajı keskin şekilde düştü. Aralık yüklemesi için normal şartlarda ABD Körfezi’nden Asya’ya gitmek üzere ortalama on ila on bir geminin rezervasyon yapması beklenir. Ancak, geçtiğimiz Aralık ayında Houston’dan Çin’e tahmini 61.500 ton etilen taşımak üzere sadece yedi gemi rezervasyon yaptırdı.
Gemi izdihamının yanı sıra, taşımacılık firmalarına yönelik talepteki artış da navlun oranlarının sıçramasına neden oldu. Etilen ve etan taşımacılığında kullanılan, manevrası kolay yarı soğutuculu gemiler için navlun oranları önceden 250-350$/tonda yer alıyordu. 22.000 metreküp, manevrası kolay spot nakliye gemileri için navlun fiyatları, Ekim ayında 300$/ton kadar düşük bir seviyedeyken, hızla yükseldi ve şimdilerde 450-500$/tona ulaşmış durumda.
Tüccarlar, geçişlerdeki kısıtlamalar nedeniyle Aralık başından Ocak 2024’e kadar Panama Kanalı’ndan geçiş yapan gemilerin sayısında ciddi bir azalma olduğunu belirtti. Kuraklık öncesinde, Panama Kanalı’ndan geçen ortalama gemi sayısı 36 seviyesinde yer alıyordu. Şimdilerde, ortalama gemi sayısı 22’ye düştü. Şubat itibarıyla ise, geçen gemilerin sayısı günde 18’e gerileyebilir.
Bir geminin kanaldan geçmek için tahmini bekleme süresi şimdilerde 27 gün civarında yer alıyor. Bu, gemilerde rezervasyon yaptıran çoğu oyuncu için oldukça uzun bir süre. Ayrıca, daha kısa bir sürede geçiş yapabilmek için tek seçenek açık artırmaya girmek. Batılı bir tüccar şu yorumu yaptı: “Kanaldan daha kısa bir sürede geçiş yapabilmek amacıyla, öncelikli bir konuma sahip olmak için açık artırma teklifleri 100.000$’dan 400.000$’a sıçradı.”
Öncelikli bir konum için yapılan açık artırmaların yanı sıra, birçok tüccar ve gemi kiralayıcı Asya ve Çin’e ulaşmak için daha uzun bir rota olsa da seferlerini Ümit Burnu üzerinden yürütmeyi tercih etti. Houstan’dan Doğu Çin’e giden bir gemi, normal şartlarda Panama Kanalı üzerinden 33 ila 35 günde seferini tamamlar. Ancak, Ümit Burnu üzerinden yapılan seferler 45 ila 47 gün sürüyor. Doğu Çin’e ulaşmak için 10 ila 12 gün daha gerekse de, Aralık başında yüklenen 61.500 ton etilen Şubat başında Doğu Çin’e ulaşmış olacak.
Batılı tüccar, “Ümit Burnu üzerinden uzayan seferlerden veya öncelikli bir konum ile Panama Kanalı’ndan daha hızlı bir geçiş sağlamak için açık artırmadan doğan ek maliyetlerin aslında müşterilere yansıtılması gerekiyor. Aksi takdirde, bu masrafları tedarikçilerin üstlenmesi gerekecek. Bu malların çoğu, Şubat ayı için verilen CFR Kuzeydoğu Asya bazında haftalık fiyat ortalamalarına ilave bir prim eklenerek oluşturulan fiyatlardan satıldı,” sözlerini de ekledi.
Kuzeydoğu Asya menşeli spot etilen ve propilen fiyatları son dört haftadır stabil seyretti. Güncel olefin fiyatları bölgedeki sıkışık arz ve Asya poliolefin piyasalarında süregelen toparlanmadan destek bulmaya devam edecek. PE ve PP fiyatları, son üç haftada istikrarlı kazanımlar elde etti. Türev stiren monomer ve etilen glikol piyasalarındaki mütevazı fiyat artışları da olefinlere ilave destek sağlıyor.
Önde gelen üreticiler, üretim maliyetlerini makul bir seviyede kontrol altında tutmaya devam edecekler. Bundan dolayı, olefin arzı sıkışık kalacak. Bu durum, işletim oranlarındaki kesintilerinin kritik bir öneme sahip olan arz-talep dengesinin sağlanması açısından en uygun araç olacağı anlamına geliyor. Üretim maliyetleri arttığında ve marjlar azaldığında, hem krakerlerde hem de PDH tesislerinde üretim kesintileri derinleşecek.
Kızıldeniz gerilimi nedeniyle vadeli petrol işlemlerinin yükselmesi halinde, vadeli spot etilen ve propilen fiyatları contango durumuna (vadeli fiyatların mevcut spot fiyatlardan düşük olması) geçebilir. Ayrıca etan, propan ve nafta hammadde fiyatları da yükselebilir.
3 Ocak itibarıyla, spot etilen fiyatları geçen haftaya kıyasla stabil kalarak CFR Çin bazında 860$/tondan, CFR Güneydoğu Asya bazında ise 850$/tondan değerlendirildi. Spot propilen fiyatları da geçen haftaya göre stabil kaldı ve 3 Ocak itibarıyla CFR Çin bazında 850$/tondan, CFR Güneydoğu Asya bazında ise 820$/tondan değerlendirildi.

Dalgalı petrol fiyatları hammaddeleri etkileyecek
ABD deniz kuvvetlerinin hafta sonu Husiler’e ait botları batırmasıyla beraber, İran’ın karşılık olarak Kızıldeniz’e savaş gemisi göndermesinin ardından 2 Ocak’ta petrol fiyatları %1’in üzerinde ani bir artış gördü. Bölgede halihazırda süren gerilimin üzerine yaşanan bu durum gemilerin kanaldan uzak durmasına neden oldu.
Petrol fiyatlarında dalgalanma yaratacak olan bölgesel çatışmaların derinleşmesiyle, Brent petrol ilave yükseldi. Ancak, Salı akşamı petrol fiyatları düşüşlerle kapandı. Zira, arz endişeleri rahatladı ve ABD Merkez Bankası’nın faiz oranlarını düşüreceği yönündeki beklentiler azaldı.
Ancak, tüccarlar artan petrol fiyatlarıyla paralel olarak etan, propan ve nafta fiyatlarının da yükseleceğini söylediler. En azından, artan hammaddeler etilen ve propilene bir taban fiyat sunarak destek sağlayacak.
Asya’da spot propan fiyatları, CFR Japonya bazında 674$/tona yükselmişti. Ancak, Şubat teklifleri aynı koşullarla 660$/tona geriledi. Spot etan fiyatları, FOB USG bazında 230$/ton civarlarında stabil kaldı. Ancak, Panama Kanalı’ndaki kriz nedeniyle 50$/ton artışla 400$/tona gelen navlun fiyatlarındaki yükseliş devam etti. Bu sebeple, Asya’da etan fiyatları Şubat ayı için 40$/tonluk bir artışla CFR Kuzeydoğu Asya bazında 630$/tonda yer aldı. Ancak, Asya’da nafta fiyatları, düşen petrol ve pozisyondan çıkışlar nedeniyle Şubat ayı için CFR Japonya bazında 626$/tona geriledi.
Yerel bir tüccar, “Bölgedeki vadeli piyasaların da toparlanmasıyla, bu durum emtialar açısından iyi bir başlangıç sağladı. Tüccarlar, olefinler için fiyatlardaki çeşitli dalgalanmalardan faydalanmak isteyecekler. Bu faktörler arasında petrolün oynak durumu da bulunuyor. Piyasalar iki ay veya ilk çeyrek boyunca stabil kalırsa, oyuncular para kazanamaz,” şeklinde konuştu.
Panama krizine rağmen, etilende ABD Körfezi’nden Asya’ya arbitraj kapısı açık
Panama Kanalı’ndaki sıkışıklık, ABD Körfezi çıkışlı açık deniz etilen mallarının Kuzeydoğu Asya ve Çin’e varışında gecikmelere neden oldu. Sıkışıklık olmayan ve kanal geçişlerinin şimdikinin iki katı olduğu döneme kıyasla, söz konusu ABD mallarının tonajı keskin şekilde düştü. Aralık yüklemesi için normal şartlarda ABD Körfezi’nden Asya’ya gitmek üzere ortalama on ila on bir geminin rezervasyon yapması beklenir. Ancak, geçtiğimiz Aralık ayında Houston’dan Çin’e tahmini 61.500 ton etilen taşımak üzere sadece yedi gemi rezervasyon yaptırdı.
Gemi izdihamının yanı sıra, taşımacılık firmalarına yönelik talepteki artış da navlun oranlarının sıçramasına neden oldu. Etilen ve etan taşımacılığında kullanılan, manevrası kolay yarı soğutuculu gemiler için navlun oranları önceden 250-350$/tonda yer alıyordu. 22.000 metreküp, manevrası kolay spot nakliye gemileri için navlun fiyatları, Ekim ayında 300$/ton kadar düşük bir seviyedeyken, hızla yükseldi ve şimdilerde 450-500$/tona ulaşmış durumda.
Tüccarlar, geçişlerdeki kısıtlamalar nedeniyle Aralık başından Ocak 2024’e kadar Panama Kanalı’ndan geçiş yapan gemilerin sayısında ciddi bir azalma olduğunu belirtti. Kuraklık öncesinde, Panama Kanalı’ndan geçen ortalama gemi sayısı 36 seviyesinde yer alıyordu. Şimdilerde, ortalama gemi sayısı 22’ye düştü. Şubat itibarıyla ise, geçen gemilerin sayısı günde 18’e gerileyebilir.
Bir geminin kanaldan geçmek için tahmini bekleme süresi şimdilerde 27 gün civarında yer alıyor. Bu, gemilerde rezervasyon yaptıran çoğu oyuncu için oldukça uzun bir süre. Ayrıca, daha kısa bir sürede geçiş yapabilmek için tek seçenek açık artırmaya girmek. Batılı bir tüccar şu yorumu yaptı: “Kanaldan daha kısa bir sürede geçiş yapabilmek amacıyla, öncelikli bir konuma sahip olmak için açık artırma teklifleri 100.000$’dan 400.000$’a sıçradı.”
Öncelikli bir konum için yapılan açık artırmaların yanı sıra, birçok tüccar ve gemi kiralayıcı Asya ve Çin’e ulaşmak için daha uzun bir rota olsa da seferlerini Ümit Burnu üzerinden yürütmeyi tercih etti. Houstan’dan Doğu Çin’e giden bir gemi, normal şartlarda Panama Kanalı üzerinden 33 ila 35 günde seferini tamamlar. Ancak, Ümit Burnu üzerinden yapılan seferler 45 ila 47 gün sürüyor. Doğu Çin’e ulaşmak için 10 ila 12 gün daha gerekse de, Aralık başında yüklenen 61.500 ton etilen Şubat başında Doğu Çin’e ulaşmış olacak.
Batılı tüccar, “Ümit Burnu üzerinden uzayan seferlerden veya öncelikli bir konum ile Panama Kanalı’ndan daha hızlı bir geçiş sağlamak için açık artırmadan doğan ek maliyetlerin aslında müşterilere yansıtılması gerekiyor. Aksi takdirde, bu masrafları tedarikçilerin üstlenmesi gerekecek. Bu malların çoğu, Şubat ayı için verilen CFR Kuzeydoğu Asya bazında haftalık fiyat ortalamalarına ilave bir prim eklenerek oluşturulan fiyatlardan satıldı,” sözlerini de ekledi.
Diğer ücretsiz plastik haberleri
Plastik hammadde (PP, LDPE, LLDPE ,HDPE, PVC, Kristal, Antişok, PET, ABS) fiyatları, Petkim fiyatları, polimer pazar trendleri ve fazlası...- Çin’de PE, zayıflayan talep ve düşen vadeli piyasa ekseninde gevşek seyretti
- Global PP ve PE satıcıları, Türkiye'ye Ocak için zamlarla yaklaştı
- Avrupa PP ve PE piyasaları, 2025’e stabil veya hafif artış eğilimli başladı
- Global spot stiren piyasaları 2025’e farklı yönlerde başladı
- Çin’in PVC piyasaları, yeni yılı karışık eğilimlerle açtı
- Çin, kilit PP ve PE projelerini erteliyor: Kapasite artış planları engellere takıldı
- İstatistik: Türkiye’nin toplam PP ve PE ithalatı, Ocak-Kasım döneminde yıllık bazda düştü
- Çin'de PP piyasası sessiz, satıcılar Ay Yeni Yılı tatilinden önce talepten umutlu
- Çin PVC piyasaları, 2024 yılını rekor düşüklerden kapatıyor
- Türkiye'nin geri dönüşüm piyasalarında Ocak beklentileri farklılık gösterdi