Avrupa’da PP ve PE fiyatları sert düştü, üreticiler ilave üretim kesintilerine gidiyor

Bölgedeki poliolefin üreticileri, lokal tedariki düşük seviyelerde tutmak ve zayıf talebi dengelemek için yaz döneminde tesislerinde işletim oranlarını daha da düşürmeyi planlarken, spot fiyatlar son yılların en düşük seviyelerine geriledi. Üretim oranları 2022’nin ortalarından beri halihazırda düşürülmüş olsa da, talepteki ciddi azalma nedeniyle tedarik bol kaldı.

Önde gelen Avrupalı üreticiler yazın bakım duruşları planlarken, işletim oranları daha da düşürülecek. Haziran’da, bazı üreticilerin işletim oranlarını %50 gibi düşük seviyelere çektiği bildirildi ve üretimin Eylül’e dek de böyle düşük kalması bekleniyor. Söz konusu hamlenin ana hedefi, imalatçılarda yaz duruşlarının zayıf türev piyasalar nedeniyle bu yıl beklenenden daha uzun sürecek olması nedeniyle stokları tekrar dengeleyebilmek. Ayrıca, üreticiler bir noktada düşüş trendini durdurmak istiyor; zira resin fiyatları kritik seviyelere düşerek üretici marjlarını sıkıştırdı.

Haziran’daki toplam PP kaybının üçte birini Avrupa oluşturuyor

ChemOrbis Üretim Haberleri Pro’ya göre, Haziran ayında 1,8 milyon tondan fazla PP üretiminin devre dışı kalması bekleniyor ve üretim kaybının yaklaşık %33’ü (yaklaşık 600.000 ton) Avrupa’da kaydedilecek. Güncel veriler, Temmuz ayında piyasada 1,5 milyon ton PP kapasitesinin devre dışı kalacağını ve Avrupa’nın toplam üretim kaybının %38’ini oluşturacağını gösterdi. Avrupa en fazla kapasite kaybı yaşanan ikinci bölge oldu ve bu durum disiplinli şekilde daha da düşürülen işletim oranlarına bağlandı.



Avrupa’da PE piyasalarında da ciddi üretim kesintileri görüldü

PE’ye gelince, Haziran ayında Avrupa piyasalarında yaklaşık 714.000 ton PE kapasitesinin devre dışı kalması bekleniyor ve bu rakam dünya çapında toplam üretim kaybının (yaklaşık 1,7 milyon ton) %41’ine tekabül ediyor. Temmuz’da, bölgedeki toplam kaybın 720.000 tondan biraz fazla olması bekleniyor. Güncel veriler, Temmuz ayında global ölçekte de 1,4 milyon tonu aşkın PE kapasitesinin devre dışı olacağını gösteriyor.

Kapasite eklemeleri, üretim kayıplarından çok daha az

Global PP ve PE piyasaları 2023 yılında ciddi oranda kapasite eklemelerine hazırlanıyor. Bu yıl beklenen 10,2 milyon ton içerisinde 3 milyon ton yeni PP kapasitesi halihazırda faaliyete geçti. 2023 yılında dünya çapında yaklaşık 7 milyon ton PE kapasitesi eklenecek ve bunun 4 milyonu halihazırda faaliyete geçti. Ancak, yeni gelen tedarike kıyasla daha fazla mevcut kapasite devre dışı bırakıldı.

PP için, ChemOrbis Üretim Haberleri Pro’ya göre global bazda kapasite ilaveleri (mevcut ay ve altı ay öncesi ve mevcut aydan sonraki ay içerisinde yeni tesislerden planlanan ilave kapasiteler baz alınarak yapılan aylık hesaplamalara göre), Haziran’daki toplam devre dışı kapasitelerin epey altında kalarak 295.000 ton civarında yer aldı. Devre dışı kapasitelerin yeni eklenenlere oranı, yeni kapasitelerin mevcut kapasitelere oranı olan 3,1’e kıyasla 19,5 gibi daha derin bir orana işaret etti.

Benzer bir tablo, Haziran’da yaklaşık 340.000 tonluk yeni kapasitenin toplam 1,7 milyon tonluk kapasite kaybının epey altında yer aldığı global PE piyasalarında da görüldü. Devre dışı kapasitelerin mevcut kapasitelere oranı, yeni kapasitelerin mevcut kapasitelere olan 2,5’lik oranına kıyasla 13 gibi bir seviyede yer aldı.


Ekonomiler global yavaşlamanın etkilerinden sıyrılmadıkça kurtulmadıkça kapasite kesintileri dünya genelinde yeni norm olacağa benziyor. Global arz fazlası durumu, talepteki zayıflık göz önünde bulundurulunca faaliyete geçişlerin ertelenmesi durumunda bile gelecek dönemde problem teşkil edecek.

Önde gelen bir piyasa oyuncusu, “Eylül-Ekim’e dek somut bir iyileşme beklemiyoruz. Petrokimya tesislerinin faaliyete geçiş tarihleri ertelenebilir; zira talepteki toparlanma, yeni kapasiteleri hazmedecek kadar güçlü değil,” dedi.

Esas sorun: Azalan tüketici harcamaları

Tüketici talebindeki zayıflama /hem resin hem de nihai plastik ürünler için stokların birikmesine zemin hazırlayan esas etken oldu. Ambalaj ve otomotiv gibi türev sektörlerde nihai ürün siparişleri sınırlı kaldı. Zira yüksek enflasyon özel tüketimi olumsuz etkileyerek işleyicilerin ihtiyaçları dışında alım yapmasını engelledi.

Fiyatlarda gevşeme öngörüleri ve yaz tatilleri de oyuncuları beklemede tuttu. Zira imalat tesisleri gelecek iki ay içerisinde iki veya üç hafta sürecek bakım duruşlarına girecek.

Spot fiyatlar, düşüşler sonrası kritik seviyelere yaklaştı

Temmuz beklentileri, 30-60€/ton düşüşlere işaret eden monomer beklentilerine paralel şekilde ilave düşüşler görüleceği yönünde. Ancak düşüş hızının geçmiş iki aya kıyasla yavaşlaması bekleniyor; zira PP ve PE fiyatları halihazırda son yılların en düşüklerine indi. Buna göre, Temmuz fiyatlarının 50-60€/tonluk düşüşler kaydetmesi bekleniyor.

Spot homo PP ve PP blok kopolimer fiyatları FD İtalya, 60 gün vadeli ödemeli bazında sırasıyla 1000€/ton ve 1100€/ton kadar düşük seviyelere indi. Batı Avrupa’da PP fiyatları, İtalya aralıklarının 50-100€/ton üzerinde yer aldı. AYPE için, fiyatlar İtalya’da FD 950€/ton seviyesinin altına indi.

Sıkışık üretici marjları nedeniyle tedarikçiler artık büyük indirimlere razı gelmek istemiyor. İşletim oranlarında kesinti yoluyla uzun süreli düşüş trendini sonlandırmayı amaçlıyorlar ve bu yöntem alıcıların stok yapmak için dönmesiyle meyvesini verebilir. Nitekim, alıcılar talepte büyük bir iyileşme olmasa da bir miktar mala girmeye karar verebilir. Zira fiyatlar Eylül’de yaşanabilecek olası bir toparlanma öncesinde Temmuz ve Ağustos ayları arasında dip yapabilir.