Bu yıl sonu Amerikan PE ihracatları için farklı mı olacak?

Ağustos ayının sonundan bu yana, Amerikan PE malları peşi sıra gelen kasırgaların akabinde üretimin belirgin bir kesintiye uğraması nedeniyle önemli spot pazarlarda neredeyse hiç görülmedi. Bu ana menşenin yokluğu Asya ve Orta Doğu’da art arda gelen artışları pekiştirirken, Avrupa’da da Eylül ve Ekim boyunca gevşemeyi dizginledi.

Amerikan PE ihracatlarında Ocak-Ağustos dönemi halihazırda rekor seviyede

ChemOrbis verilerine göre, ABD, kasırga sezonu üretim tesislerini kırıp geçirmeden hemen önce, 2020’nin ilk 8 ayında rekor miktarda PE ihracatı gerçekleştirmişti. Yaklaşık 7 milyon ton PE bu zaman zarfında ihraç edilirken, bu miktar geçen yılın aynı dönemine kıyasla 1 milyon tondan fazla ya da %21 oranında bir artışa işaret ediyor.

Eylül ayına ait istatistikler yayınlandığında, veriler kasırga nedeniyle duran tesislerin ihracatı ne derecede olumsuz etkilediğini ortaya koyacaktır.



Tesislerin mevcut üretim durumu

Resin Technology Incorporated (RTI) tarafından yayınlanan haftalık piyasa raporuna göre, etilen tesislerindeki hava muhalefeti nedeniyle meydana gelen sorunlar tamamen giderilmiş durumda ve mevcut etilen üretimi PE talebini aşar vaziyette. Nitekim, bu durumun bir yansıması olarak, ABD’den Çin’e büyük miktarlarda teklif edilen etilen malları olduğu biliniyor ve bu denizaşırı mallar Asya’daki etilen fiyatlarını aşağı çekiyor.

Türev piyasalarına bakıldığında ise, Eylül ayında tesislerde uzun bir liste halinde duruşlar mevcuttu ve bu duruşlar Ekim ayına da sarktı. Söz konusu tesislerin de artık neredeyse tamamen normal üretime döndüğü bildiriliyor. Tesis ve kapasite gibi detayları görmek için ChemOrbis PE Üretim Haberleri bölümünü takip edebilirsiniz.

Peki ya PE ihracatları ne durumda? Dönen üretimle beraber bir baskı gelecek mi?

Kaynaklara göre, ABD’den PE ihracatları zayıf seyretmeye devam ediyor. Kuzey Amerika genelinde stokların halen düşük olduğu ve çok da fazla bir işlem olmadığı bildiriliyor.

Nitekim Asya, Avrupa ve Orta Doğu’daki oyuncular da - geçen senelerdeki gibi yılın bu zamanlarında görülen rekabetçi fiyatlar bir yana dursun - bu sene çok fazla Amerikan teklifi duymadıklarını teyit ediyor.

Amerikan PE malları bu yıl pazarlara akın etmeyecek mi?

Son üç-dört yıl zarfında ABD’de dev kapasitelerin faaliyete geçmesini takiben, Amerikan PE yıl sonundan önce stoktan çıkma faaliyetlerinin bir parçası olarak büyük miktarlarda tüm global pazarlara dağılırdı. Büyük miktarlardaki bu mallar önceki yıllarda Ekim, Kasım ve kısmen Aralık ayında agresif fiyatlarla teklif edilirdi.

Şimdilerde oyuncular tesislerin geciken devreye alımları ve ülke genelindeki düşük stokları dikkate alarak, bu yıl bu tarz agresif fiyatlı Amerikan mallarının pazarları domine edip etmeyeceğini düşünüyor. Özellikle son günlerde yeni bir fırtına olan Zeta’nın kuvvetlenerek Çarşamba günü 2. kategoride bir kasırgaya dönüşmüş olması ve Meksika Körfezi’ne yaklaşması dikkate alınması gereken diğer bir önemli faktör. Şayet Zeta LyondellBasell ve Sasol’un etilen krakerleri ve PE tesislerine ev sahipliği yaptığı Louisiana’yı vurursa, bu yıl bölgedeki beşinci kasırga olacak ve bu da Louisiana eyaleti için bir rekor.

Ancak bir uyarı notu düşmekte fayda var: Piyasalar son derece gergin

Her ne kadar Amerikan PE stokları yıl sonu düşüşlerini tetikleyecek kadar yüksek değilse de, pandeminin gölgesinde talep halihazırda oldukça kırılgan. Şimdilerde ABD’deki PE tesisleri büyük ölçüde üretime döndüğüne göre, Amerikan arzındaki olası bir iyileşmenin talebin dünya çapında güç kaybettiği bir döneme denk geleceğini hatırlatmakta fayda var.

Bu nedenle, bu hafta ABD’den ihracatlar için gösterge PE tekliflerinin ufak miktarda düşüşlerle değerlendirildiği bildirildi.

Çin’de, yüksek sezonun bitmesiyle beraber, oyuncular YYPE ve LAYPE fiyatları için pik seviyenin yakın olduğu kanaatinde. Zira fiyatların Mart sonunda dip yapmasından bu yana devam eden artış eğilimine karşı direncin büyüdüğü gözleniyor. Amerikan PE ihracatları için başka önemli bir nokta olan Güneydoğu Asya’da da talep halihazırda oldukça düşük ve hızla artan COVID-19 vakalarıyla mücadele eder durumda.

Aslında Avrupa’daki durum da pek farklı değil. Eylül ve Ekim aylarında stabil ve kısmen gevşeme eğilimli seyreden pazarlarda, satıcılar Kasım PE teklifleri için geçen hafta zam niyetlerini dile getirdiler. Burada satıcılar özellikle Amerikan mallarının yokluğundan destek buluyorlardı. Ancak, salgında ikinci dalga kaygıları şimdilerde talebin üzerine ciddi bir gölge düşürüyor ve zam girişimlerine şüpheyle yaklaşılıyor.

Peki ya 2018 ve 2019’un son çeyreğinde ne olmuştu?

Şimdi son olarak geçen iki yılın son çeyreğinde Amerikan PE fiyatları, ChemOrbis’in haftalık endeksler ile Amerikan menşeli PE fiyatlarını takip ettiği Güneydoğu Asya ve Türkiye piyasalarında nasıl bir yol izlemişti, bunu hatırlayalım:

2018’de düşüş resmen başladığında takvimler Kasım ayını işaret ediyordu. 2019’da ise düşüş daha erken ortaya çıkarak Ekim ayında kendini göstermişti.