Çin ve Güneydoğu Asya'da 2024 PE görünümü: Talep kaygıları, ekonomik sorunlar ve artan arz eşliğinde sürecek

Çin ve Güneydoğu Asya’da PE piyasaları, 2023 sona ererken artan arz, düşen maliyetler ve en önemlisi de yavaş seyreden talep nedeniyle sorunlarla karşı karşıya. ChemOrbis verilerine göre, her iki bölgede de CIF fiyatlar iki ayı aşkın bir süredir düşüş eğilimli seyrediyor. Oyuncular çoğunlukla fiyatlarda dip tartışmaları için henüz erken olabileceği görüşünde.

Bu yıl, Covid dönemi sonrasında başlıca tüketici sektörlerinde talep beklenenden daha yavaş toparlandı. Ne yazık ki, süregelen ekonomik zorlukları ve arz baskılarının artan yükünü gerekçe gösteren oyuncular, önümüzdeki çeyrek için görünümden pek umutlu değil.

2023 Özeti: PE bir şekilde aşırı fiyat dalgalanmalarından kaçındı

2022’de yaşanan uzun süreli serbest düşüşe kıyasla, 2023’te Asya’daki PE fiyatları daha mütevazı bir seyir izledi. Yılın ilk çeyreği umut vaat ederken, ikinci çeyrekte fiyatlar dip yaptıktan sonra üçüncü çeyrekte bir toparlanma gördü ve son çeyrekte ise gerileme yaşandı.

Söz konusu mütevazı seyrin, Covid sonrası dönemde talepte süregelen zayıflık karşısında üreticilerin sürekli olarak üretim oranlarını sınırlama çabalarının bir sonucu olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Üreticilerin temkinli yaklaşımı arz ve talep arasındaki hassas dengenin korunmasında önemli bir rol oynadı. Aksi takdirde, fiyatlar tarihi düşükleri görebilirdi.

Yılın en yüksek seviyeleri Mart başında CIF Çin bazında AYPE film için 1085$/ton, LAYPE film için 1025$/ton ve YYPE film için 1005$/ton olarak kaydedildi. Söz konusu seviyeler, haftalık ortalamaların sırasıyla 1560$/ton, 1330$/ton ve 1260$/ton ile çok daha yüksek olduğu bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla sönük kaldı. Bu keskin fark bile PE piyasasının 2023 yılında karşılaştığı zorlukların altını çiziyor.

Mart ayındaki en yüksek seviyelere rağmen, Haziran ortası kritik bir dönemeç olarak öne çıktı ve yılın en düşük fiyatları kaydedildi. ChemOrbis Fiyat Endeksi’ne göre, haftalık fiyat ortalamaları CIF Çin bazında LAYPE film için 890$/ton, AYPE film için 905$/ton ve YYPE film için 910$/tona kadar indi. Bu seviyeler YYPE için son altı ayın, AYPE ve LAYPE için ise yaklaşık son üç yılın en düşük seviyelerine işaret etti.



AYPE primini kaybetti ve geri kazandı

2023’te dikkat çeken değişim AYPE, YYPE ve LAYPE film arasındaki değişen dinamikler oldu. AYPE’nin diğer PE ürünleri üzerinde 2022’de öne çıkan primi yıl boyunca dağıldı. Daha önce YYPE ve LAYPE filmin oldukça üzerinde işlem gören AYPE, Mayıs ortasından Ağustos sonuna kadar olan dönemde özellikle YYPE film üzerinde primini kaybetti.

Ancak, Eylül ayından bu yana AYPE diğer film türleri üzerindeki primini kademeli olarak geri kazandı. ChemOrbis verilerine göre, AYPE geçen hafta itibarıyla Çin’de YYPE’nin 30$/ton ve LAYPE’nin 55$/ton üzerinde işlem gördü.

Talepteki iyileşme umutları 2.çeyreğe ertelendi

Eylül ayındaki zirveden bu yana, ithal PE film fiyatları Çin (%4-6) ve Güneydoğu Asya’da (%7-9) kümülatif kayıplar yaşadı ve Temmuz ortasından bu yana görülen en düşük seviyelere indi. Bazı oyuncular, yüksek üretim maliyetleri ve sıkışan kar marjları nedeniyle piyasalarda pek ilave düşüş payı kalmadığını düşünüyor. Ancak, global ekonomik belirsizliklerden etkilenen öngörülemeyen talep senaryoları bu iyimserliği azaltıyor.

Asya’daki başlıca tüccarlar başlangıçta önümüzdeki çeyrekte talepte anlamlı bir toparlanma beklerken, kilit tüketici sektörlerindeki yavaş toparlanma sonrası karamsarlaştılar.

Singapur’da faaliyet gösteren bir tüccar, “Bölgede talep son birkaç ayda darbe aldı ve kilit sektörlerde azalan imalat faaliyetleri nedeniyle fiyatlar son dört ayın en düşük noktasına ulaştı. Mevcut fiyat gerilemesinin Çin Yeni Yılı boyunca devam edeceği görüşü hakim. Çoğu işleyici ve üretici, yakın dönem için görünümden umutlu değil. Asya poliolefin fiyatlarında 1. çeyreğin sonu veya 2. çeyreğin başında sürdürülebilir bir toparlanma görmeyi umuyoruz,” dedi.

Çin Yeni Yılı piyasaları hareketlendirebilir

Önümüzdeki çeyrekte genel talebin aniden artması beklenmese de, Şubat 2024’teki Çin Yeni Yılı tatili öncesinde alım faaliyetlerinde bir artış yaşanabilir. Alıcılar geleneksel olarak bu bayram dönemi öncesinde alımlarını artırarak tatil sezonunu atlatmak için yeterli stoku güvence altına almayı amaçlıyor.

Bununla birlikte, Asya’nın PE piyasalarında güçlü bir toparlanma yaşanıp yaşanmaması, özellikle Çin ve Güneydoğu Asya’da üretilen mamullerin ana varış noktaları olan Batı piyasalarında olmak üzere, global çapta pandemi yaralarının sarılmasına bağlı.

Kapasite ilaveleri devam ediyor

Kapasite ilaveleri, Asya PE piyasaları üzerinde büyük bir etki yaratarak uzun vadede fiyat trendlerini olumsuz etkileyecek gibi görünüyor.

2024 yılına doğru bakıldığında, Çin bir önceki yıla kıyasla daha da önemli kapasite artışlarına hazırlanıyor. Ertelenmediği takdirde 2024 yılında yaklaşık 7,5 milyon ton PE kapasitesinin piyasaya sürülmesi ve 2025’te ise 6,7 milyon ton eklenmesi planlanıyor. 2023’te toplam ilave kapasite 3 milyon ton civarında yer aldı.

Söz konusu artırımlar, arzın artmasına katkıda bulunurken, piyasa dengesi ve potansiyel arz fazlası açısından da zorluklar yaratıyor.