Navlun fiyatları, Asya limanlarındaki ciddi sıkışıklık nedeniyle tırmanışını sürdürüyor

Mayıs sonlarında Ocak zirvelerine geri dönen navlun fiyatları, Haziran başında yükselişini sürdürerek Eylül 2021’den bu yana en yüksek seviyelerine ulaştı. Çin çıkışlı rotalar son dönemdeki yükselişe öncülük etmeye devam ederken, bu artışların ardında başta Singapur olmak üzere büyük Asya limanlarındaki liman sıkışıklığının kritik seviyelere ulaşması yatıyor.

Drewry’e göre, dünya konteyner endeksi, 40 footluk konteyner başına bu hafta %12’lik bir artışla 4716$ seviyesine ulaştı ve geçen yılın aynı haftasına kıyasla %181 arttı. Söz konusu endeks, Mayıs’ın başından beri ise toplam %60 artış gösterdi.

Çin çıkışlı rotalarda toplam artışların çok daha büyük olduğu görülüyor. Çin’den Kuzeybatı Avrupa rotası 40 footluk konteyner başına %94 artışla 6032$’a, Güney Avrupa ise yaklaşık %80 artışla 6664$’a ulaştı. Çin çıkışlı ABD rotalarına gelince, batı kıyısı geçtiğimiz hafta %77 artışla 40 footluk konteyner başına 5975$’a, doğu kıyısı ise %64 artışla 7214$’a yükseldi.



Asya limanlarındaki sıkıntılar sıkışıklığa yol açıyor

İptal edilen veya çıkarılan seferler nedeniyle azalan kapasite, sefer programlarının belirsiz olması ve rotaların değiştirilmesi nedeniyle teslimat sürelerindeki artış, başta Singapur olmak üzere Asya’daki limanların ciddi derecede sıkışmasına yol açtı. Kızıldeniz krizinden dolayı birçok geminin rotalarını değiştirmesi nedeniyle belli limanlarda büyük bir birikme meydana geldi. Dolayısıyla bu durum, Çin’deki Şanghay-Ningbo, Malezya’daki Port Klang ve Singapur gibi limanlarda sıkışmaya yol açtı. Bloomberg’e göre, bu limanlar normalden daha fazla gemi ağırlıyor, zira Singapur’un Ocak-Nisan döneminde bir yıl öncesine kıyasla konteyner hacminde %8,8’lik bir artış kaydettiği bildiriliyor. Sonuç olarak, yaşanan ciddi sıkışma yüklemelerin daha da gecikmesine yol açıyor.

Bir denizcilik danışmanlık şirketi olan Linerlytica’ya göre, dünyanın en büyük ikinci konteyner limanı olan Singapur’daki sıkışma, Mayıs sonundagemilerin limana yanaşma süresinin yedi güne uzamasıyla kritik bir noktaya geldi. Bu durum, on gün öncesine kadar bazı gemilerin Singapur limanına planlanan seferlerini iptal etmelerine dahi yol açarken, son raporlar tansiyonun halen yüksek olduğunu ancak bir miktar hafiflediğini gösteriyor.

Bu arada, diğer Asya limanları da kötüleşen durumla boğuşmaya devam ediyor. Nitekim Malezya’daki Port Kland ve Tanjung Pelepas halen ağır bir iş yükü altında. Çin’in başlıca iki limanı olan Şanghay ve Qingdao’da da gecikmeler çok ciddi ölçüde uzadı. Linerlytica’ya göre, Covid pandemisinin başlangıcından bu yana görülen en büyük sıkışmanın yaşandığı dünyanın en yoğun limanı Şanghay’da , gemiler limana yanaşmak için beş güne kadar beklemek zorunda kalıyor.

Bloomberg’e göre, sadece Asya limanları değil, BAE’deki Jebel Ali limanı da Kızıldeniz’e komşu stratejik konumu ve hem deniz hem de hava yoluyla Dubai üzerinden mal sevkiyatındaki başlıca rolü nedeniyle sıkışmanın yol açtığı sıkıntıların pençesinde.

Denizcilik sektöründe erken başlayan yüksek sezon da sıkışmayı artıran bir başka unsur. Piyasa oyuncularına göre, normalde daha geç kendini hissettiren yüksek sezon son zamanlarda yaşanan lojistik darboğazın ardından resmen başlamış oldu.



Yüksek sezon erken başladı; piyasadaki artış eğilimi devam edecek gibi görünüyor

Yeniden belirlenen rotalar ile iptal edilen ve çıkarılan seferlerle beraber kapasite kalmayacağına dair endişeler, belirli limanlarda sıkışmanın artması, Avrupa ve ABD’den talebin artması ve Çin’in güçlü ihracatı nedenleriyle denizcilik sektöründe yüksek sezon erken başladı. Global navlun endeksleri her hafta artışların boyutunu yükseltiyor ve görünüşe göre bu yukarı yönlü hareket bir süre devam edecek.

Tüm bunların yanı sıra, özellikle Kasım’da Trump’ın yeniden iktidara geçmesi durumunda Çin için beklenen gümrük vergisi artışları ve ticaret engellerine yönelik endişeler de konteyner taşımacılığı sektörünü zorluyor. Çinli ihracatçıların piyasadaki paylarını kaybetme korkusuyla Batı bloğunu çok daha rekabetçi mallarla doldurması, denizcilik sektörü için yüksek sezonun erken gelmesine neden oldu. Hatta, Çin’in Mayıs ihracatı, Nisan’daki %1,5’lik artışın arından yıllık bazda %7,6 belirgin bir artış kaydetti ve süregelen ticari gerilime rağmen beklentileri de aştı. Bu durum, Çinli ihracatçıların konteyner yüklemelerine yönelik büyük ilgisini de teyit eder nitelikte.