Navlun fiyatları uzun düşüşün ardından yükseldi; toparlanma sürecek mi yoksa geçici mi olacak?

Geçen hafta başında Asya’dan yükselen navlun fiyatlarıyla ilgili spekülasyonları haklı çıkaran global göstergeler, Temmuz ortasından bu yana devam eden düşüşlerin ardından bu hafta yükseldi. Şimdilerde asıl soru bu artışın devam edip etmeyeceği. Bazıları yıl sonuna doğru artan alım faaliyetleri, çoğalan sefer iptalleri ve nakliye firmalarının 1 Kasım’daki fiyat artışları nedeniyle Çin’den navlun fiyatlarının yükseleceğini düşünse de, diğerleri düşüş eğiliminin devam edeceğine inanıyor.

Navlun fiyatları Temmuz ortasından bu yana ilk kez arttı

Drewry’e göre , dünya konteyner endeksi geçtiğimiz hafta %4 artarak 40 footluk konteyner başına 3.213 dolara yükseldi. Fiyatlar 25 Temmuz’daki zirveden bu yana kümülatif olarak %63 oranında düştü.

Drewry, Ağustos ayından bu yana yaşanan düşüşün ardından Çin’den spot fiyatların bu hafta arttığını ve Noel telaşı yoğunlaştıkça bu eğilimin devam etmesini beklediklerini söyledi.

Çin çıkışlı rotalar ralliye öncülük etti

Drewry’nin Çin -Kuzeybatı Avrupa rotası 25 Temmuz’dan bu yana %91 gibi sert bir düşüş gösterdikten sonra bu hafta %7 artarak 40 footluk konteyner başına 3.396 dolara yükseldi. Bu arada, Güney Avrupa’ya olan rotalarda fiyatlar bu hafta %11 artarak 40 footluk konteyner başına 3.648 dolara çıktı. Bu rota için fiyatlar Temmuz ortasından bu yana %82’lik ciddi bir düşüş kaydetti.

Drewry’nin Çin - ABD Batı Kıyısı fiyatları bu hafta %1 artışla 40 footluk konteyner başına 4.839 dolar seviyesine yükselirken, öncesinde 25 Temmuz’dan bu yana toplamda %47 düşüş göstermişti. Bu arada, Çin - ABD Doğu Kıyısı fiyatları bu hafta 40 footluk konteyner başına 5.241 dolarda stabil kalırken, Temmuz ortasından bu yana toplamda %58 düşüş kaydettiği biliniyor.

Freightos: Çin-ABD Batı Kıyısı oranları yükseldi

Freightos’a göre, global konteyner navlun endeksi geçtiğimiz hafta %2 düşüşle 40 footluk konteyner başına 3.300 dolara geriledi, ancak bu haftanın verileri bugün, diğer deyişle 1 Kasım Cuma günü güncellenecek.

Çin - ABD’nin Batı Kıyısı rotasında fiyatlar geçen hafta %5 artarak 40 footluk konteyner başına 5.540 dolara yükseldi. Bu arada, ABD’nin Doğu Kıyısı’na olan rotalarda fiyatlar %13 düşüşle 5.165 dolara geriledi.

Bu hafta navlun fiyatlarının yükseleceğine dair spekülasyonların haklı çıkmasından önce, Çin -Kuzey Avrupa rotasında navlun fiyatları geçtiğimiz hafta %1 düşüşle 40 footluk konteyner başına 3.489 dolara, Akdeniz için ise %11 düşüşle 3.451 dolara geriledi.

Oyuncuları neler bekliyor?

Görünürde bir toparlanma var mı?

Navlun fiyatları 25 Temmuz’da zirve yaptığından bu yana istikrarlı bir düşüş yaşadı; ancak geçtiğimiz hafta yükseldi. Bu durum, özellikle Çin’den gelen yıl sonu talebindeki artışa, iptal edilen sefer sayısındaki yükselişe ve nakliye firmalarının 1 Kasım’daki fiyat artışlarına bağlandı.

Freightos Araştırma Müdürü Judah Levine’e göre, Avrupalı nakliyecilerin Ümit Burnu çevresindeki uzun transit sürelerini hesaba katması gerektiğinden, Ay Yeni Yılı öncesi talep artışının Kasım ayında erken başlayabileceği beklentisi hakim. Buna ek olarak, düşük talepten dolayı gerileyen fiyatlar nedeniyle taşımacılık şirketleri Asya - Avrupa hattında iptal edilen sefer sayısını artırmaya başladı. 

Ayrıca, aralarında CMA CGM, Hapag-Lloyd ve ONE’ın da bulunduğu bazı denizcilik hatlarının 1 Kasım’dan itibaren fiyatlarını artırmayı planladığına dair haberler, potansiyel bir fiyat toparlanmasına ilişkin spekülasyonlara yol açtı. Bu faktörler son dönemdeki artışın daha uzun süre devam etmesini sağlayabilir.

Geçici kazançlar mı yoksa sürdürülebilir yükseliş mi?

Fiyatlar yükselmiş olsa da, bu yükselişin devam edip etmeyeceği hala bir soru işareti.

Taşımacılık firmalarının yeni bir dizi fiyat artışını uygulamaya koymasıyla navlun oranlarının Kasım ayında düşüşlerini tersine çevirmesi bekleniyor. Ancak, armatörlerin durgun sezonda taleple uyumlanmak adına kapasite azaltma çabası göstermemesi yükselen fiyatların sürdürülebilirliğini sorgulatmaya devam ediyor. Linerlytica, önümüzdeki 4 haftanın, piyasa kritik 2025 kontrat görüşmeleri dönemine girerken nakliyecilerden zamların haklı olup olmadığına dair daha net göstergeler sağlayacağını söyledi.

Bazıları navlun fiyatlarının 2025 yılında da yüksek kalacağını öngörürken, diğerleri düşüşün devam edeceğini tahmin ediyor. Loadstar’a göre Drewry, Ocak ayında ABD’nin Doğu Kıyısı’nda olası bir grevin yaşandığı ve yaşanmadığı senaryolar oluşturdu. Analizleri, her iki durumda da navlun fiyatlarının yükseleceğini ortaya koydu. Drewry’den Philip Damas, "Liman grevi olmazsa, bazı spot fiyatlarda düşüş yaşanacak, ancak genel olarak, emisyon ticaret sisteminde Ocak ayından itibaren %75 artacak olan karbon vergileri gibi diğer faktörlerin yeterli olacağına inanıyoruz," dedi. Drewry, Süveyş Kanalı yeniden açılsa bile konteyner navlun fiyatlarının pandemi öncesi seviyelere dönmesini beklemediğini de sözlerine ekledi.

Fiyatlar düşmeye devam edecek mi?

Bu arada Xeneta, “Taşımacılık şirketleri sefer iptallerini artırarak ya da yoğun sezon seferlerini tamamen iptal ederek konteyner taşımacılığı kapasitesini taleple örtüştürmek için daha kararlı davranmadıkça, kısa vadede piyasa fiyatlarının Ekim ayında görülenden daha da hızlı bir şekilde gerilemesi muhtemel,” diyor. Armatörler, Uzak Doğu’dan Kuzey Avrupa’ya olan rotalarda ve Akdeniz hatlarında 1 Kasım’da yapılan artış gibi zamlarla düşüş eğilimine karşı koymaya çalışsa da, Xeneta düşüşlerin devam edeceğini öngörüyor.

Xeneta Baş Analisti Peter Sand, “Avrupalı nakliyeciler Kasım ayı başındaki spot fiyat artışından ürkmüş olabilir, ancak ürkmemeliler. Spot piyasayı yüksek tutmak ve son dönemdeki sert düşüşleri durdurmak konusunda epey gayret gösteriyorlar. Okyanus tedarik zincirlerinde halen dalgalanma olduğu açık ve taşımacılık şirketleri Kızıldeniz’deki çatışmaların devam eden etkisine işaret edecekler. Ancak piyasanın temel yönü düşüş eğilimli ve Kasım ayındaki fiyat artışının çok uzun süre devam etmesi olası değil,” dedi.