Navlun rallisi, yılın ikinci yarısı başlarken hız kesmeden devam ediyor

Konteyner taşımacılığı sektöründeki fiyat rallisi, tedarik zincirlerinde süregelen aksaklıklar nedeniyle Mayıs’tan bu yana duraksamadan devam ediyor. Birçok oyuncu, neredeyse iki yılın en yüksek seviyelerinde, pandemi dönemindeki fiyat liginde seyreden navlun fiyatlarının bundan sonra ne kadar yükselebileceğine dair bir ipucu arıyor.

Drewry’nin dünya konteyner endeksi 6000$’a yaklaştı, Freightos’un endeksi 5000$’ı aştı

Drewry’e göre, dünya konteyner endeksi geçen hafta 40 footluk konteyner başına %10 artarak 5868$’a tırmanırken geçen yılın aynı haftasına kıyasla %298 arttı.

Son endeks, 25 Ağustos 2022’den bu yana görülen en yüksek seviyeye işaret etti. Şubat’tan Nisan sonuna kadar olan dönemde istikrarlı bir şekilde düşmesinin ardından rallinin tekrar başladığı Mayıs başından bu yana, dünya konteyner endeksi %84 arttı. Bu arada, endeks Kızıldeniz krizinin başladığı Aralık 2023’ten bu yanaysa %284 yükseldi.

Konteyner taşımacılığı için başka bir gösterge olan Freightos da geçen hafta global endeksini 40 footluk konteyner başına %11’lik bir artışla 5022$’a getirdi. Endeks, Mayıs’tan bu yana iki katına çıkmış olsa da Drewry’e nispeten daha aşağıda yer alıyor.

Çin-ABD ve Çin-Avrupa rotaları için yeni normal 8000-9000$ aralığı mı?

Çin çıkışlı rotaların navlunlardaki rallinin altında yatan ana itici güç olmaya devam ettiği ve çok daha büyük kümülatif kazançlar gösterdiği bir gerçek. Drewry’nin Çin-Kuzeybatı Avrupa rotasında fiyatlar Mayıs’tan bu yana %124’lük bir sıçrama kaydederek geçen hafta 40 footluk konteyner başına 8056$’a ulaşırken Çin-Güney Avrupa rotasında fiyatlar %93 artarak 7573$’a tırmandı. Bu arada, Çin-ABD rotalarında fiyatlar 40 footluk konteyner başına Batı Yakası için %101 artarak 7472$’a, Doğu Yakası içinse %89 artarak 9158$’a ulaştı.

Freightos’a göre, 40 footluk konteyner başına Batı Avrupa için fiyatlar, geçen hafta %18’lik bir artışla 8400$’da ve Güney Avrupa için %8’lik bir artışla 7783$’da yer alırken ABD rotalarında fiyatlar Batı Yakası için 7983$’da ve Doğu Yakası için 8897$’da yer aldı.

Kusursuz fırtına yaşanıyor

Tedarik zincirindeki aksaklıklar Aralık ayında, Kızıldeniz krizi ve iptal edilen seferler nedeniyle azalan kapasite ile başladı. Mayıs’tan sonra bu duruma Avrupa ve ABD’de Çin mallarına yönelik beklenenden daha güçlü talep eşlik etti. Ayrıca, öngörülen vergi zamları nedeniyle Çin’in ihracatta gaza basması son zamanlardaki rallide başrolü oynarken bütün bu faktörler başta Asya’dakiler olmak üzere limanlardaki ciddi sıkışıklık, mal sevkiyatlarındaki gecikmeler ve artan maliyetler açısından kusursuz bir fırtına yarattı.

Fiyatlar ne kadar daha artacak?

Navlun fiyatlarındaki ısrarlı artış iki soruyu gündeme getirdi: Bu ralli ne kadar devam edecek? Fiyatlar ne ölçüde artacak? Sektör uzmanları lojistikte yaşanan bu durumun yakın gelecekte çözülemeyeceğini düşünüyor. Konteyner fiyatları, son zamanlarda “pandemi döneminde görülen fiyat ligine” tekrar çıktı ve rallinin yılın ikinci yarısında da devam edeceği öngörülüyor.

Sıkışma, gecikmeler, aksaklıklar, yeni oluşturulan rotalar ve fiyat artışları gibi son dönemde yaşanan tedarik zinciri zorlukları pandemi dönemini andırsa ve bazı sektör kaynakları pandemi zirvelerinin süregelen rallinin sınırı olduğunu savunsa da Bloomberg Opinion köşe yazarlarından Thomas Black, navlun fiyatlarındaki rallinin "pandemiye dönüş olmadığına" inanıyor. Black, “Bazı açılardan benzeseler de son zamanlardaki sıkışıklık ve konteyner fiyatlarındaki sıçrama pandemi dönemindeki zorluklardan çok farklı,” şeklinde konuştu.

Bazı uzmanlara göre, son zamanlarda yaşanan bu sorunlar mevcut kapasiteyi verimli bir şekilde kullanarak ve kapasite artırarak çözülebilir. Ancak Black’e göre, denizcilik şirketleri son zam dalgasını daha büyük ek ücretler uygulamak için kullanarak ralliyi daha uzun bir süre canlı tutabilir.