Navlunlar Temmuz zirvesinden geriledi, ancak halen yüksek

Mayıs başında başlayan belirgin bir yükselişin ardından Temmuz ortasında zirve yapan navlun fiyatları, o tarihten bu yana Çin çıkışlı rotalardaki düşüşün etkisiyle gerilemeye devam ediyor. Piyasa uzmanları gerilemenin devam edeceğine inanıyor; ancak Asya ve dünyanın geri kalanındaki limanlarda devam eden sıkışıklık ve diğer lojistik aksaklıklar nedeniyle navlun fiyatları son birkaç ayda yükseldiği kadar hızlı düşmeyebilir. O halde soru şu: Kızıldeniz krizinden önceki seviyelere dönmenin bir yolu var mı?



Freightos’un Çin-ABD Batı Yakası tarifeleri Çin çıkışlı rotalar arasında en büyük düşüşü gördü

Freightos’a göre, Çin’den ABD’ye 40 footluk konteyner başına Batı Yakası için 6.429$ ve Doğu Yakası için 9.411$ olan fiyatlar bir önceki haftaya göre çoğunlukla stabil kaldı. Batı Yakası rotası için 12 Temmuz’daki 8.101$’lık zirvenin ardından, bu rakam %21’lik bir düşüşe işaret ederken, Doğu Yakası için fiyatlar Temmuz sonundaki zirvesinden bu yana %4’lük çok daha küçük bir düşüşle nispeten güçlü kalmaya devam ediyor.

Bu arada, Çin’den Kuzey Avrupa’ya olan fiyatlar geçtiğimiz hafta 40 footluk konteyner başına %1’lik bir düşüşle 8,264$’a ve Akdeniz için %2’lik bir düşüşle 7,322$’a geriledi. Her iki rota da geçtiğimiz haftalarda Temmuz ayındaki zirvelerine kıyasla düşüş göstermiş olsa da, düşüş boyutları oldukça minimal.

Çin-Güneydoğu Asya rotalarında da fiyatlar, özellikle Hindistan’a olmak üzere, belirgin azaldı.

Piyasa kaynakları, Çin’in Ningbo limanından diğer Asya limanlarına navlun ücretlerinde kayda değer bir düşüş olduğunu bildirdi. Buna göre, Ağustos ortası itibarıyla son birkaç hafta içinde yükleme maliyetleri Ho Chi Minh, Vietnam’a %10; Malezya’ya %13; Jakarta, Endonezya’ya %15 ve Hindistan’a %40 oranında azaldı. PVC oyuncularına göre, özellikle Hindistan’da çok daha büyük bir düşüş yaşandı ve Haziran ayındaki 4.320$’lık zirve seviyesinden 40 footluk konteyner başına yaklaşık 2.000$’a geriledi.

Navlun fiyatlarındaki keskin düşüşün yakın zamanda derinleşmesi beklenmiyor; neden?

Zirveye ulaşmasına rağmen, yüklemelerdeki süregelen aksaklıklar nedeniyle navlun fiyatlarının hızlı bir düşüş yaşaması beklenmiyor. Fiyatlar Temmuz ortasından bu yana düşerken, son birkaç haftada kümülatif düşüş nispeten sınırlı kaldı. Drewry devam eden yükleme aksaklıklarının bir süre daha spot fiyatların altında bir taban oluşturmasını bekliyor. Peki düşüşü kontrol altında tutacak bu yükleme aksaklıkları neler?

Asya limanlarındaki sıkışıklık devam ediyor

Çin’in Şanghay-Ningbo, Malezya’nın Klang Limanı ve Singapur limanları, yüksek yükleme hacimleri ve operasyonel zorluklar nedeniyle önemli sıkışıklıklar yaşıyor.

Sektör uzmanlarına göre, bu limanlardaki bekleme süreleri zirveye ulaşmış ve azalmaya başlamış olsa da, devam eden gecikmeler spot fiyatları yüksek seviyelerde desteklemeye devam edecek. Hapag Lloyd’un 13 Ağustos tarihli güncellemesi, Asya’nın önemli limanlarında bekleme sürelerinin 1 ila 4 gün arasında değiştiğini ve Temmuz ayında yaşanan yüksek seviyelerden gevşediğini gösteriyor.

Bölgedeki mevcut sıkışıklık sorunlarına ek olarak, 9 Ağustos’ta Çin’deki Ningbo-Zhoushan Limanı’na yanaşan YM Mobility adlı kargo gemisinde tehlikeli madde konteyneri patladı. Patlama, Faz III Terminali’nin hafta sonu 60 saat süreyle kapatılmasına yol açtı. Yine de, Xeneta’daki analistler bu patlamanın piyasa üzerinde önemli bir etkisi olmasını beklemiyor.

Avrupa/ABD limanları da gecikmeler bildiriyor

Kuzey Avrupa’da, büyük konteyner limanlarındaki sıkışıklık son birkaç hafta içinde daha da kötüleşti ve bazı taşıyıcıların bölgede uğrayacakları bazı limanları atlamasına neden oldu. Ancak bu durum önemli gecikmelere yol açmış gibi görünmüyor.

Kuzey Amerika’da, Doğu Yakası limanları kasırga nedeniyle gecikmeler yaşandığını bildiriyor, ancak genel operasyonlar istikrarını koruyor.

Hindistan limanlarında işçiler grevde

Ayrıca, Hindistan’ın devlet limanları 28 Ağustos’ta başlayacak liman işçileri grevinin önlenememesi halinde ciddi aksamalarla karşı karşıya kalabilir. Ülke çapındaki grev, liman operasyonlarını durdurarak ithalat ve ihracatı etkileyebilir ve ekonomiyi kötü etkileyebilir. Lojistik devi Kuehne+Nagel, grevin gecikmelere, daha yüksek maliyetlere ve ciddi tıkanıklıklara yol açarak zaten zor olan küresel lojistik durumunu daha da karmaşık hale getirebileceği uyarısında bulundu.

Her halükarda kriz kalıcı olacak

Kızıldeniz krizi çözülmediği sürece, navlun oranlarındaki istikrarlı düşüşün, yükseliş kadar keskin ve hızlı olmasa da, yakın vadede devam etmesi bekleniyor.

Yeni gemiler devreye giriyor

2023’te eklenen yeni gemilerin yarattığı arz fazlası, talep yıkımıyla aynı döneme denk geldiğinde spot navlun fiyatlarının pandemi öncesi seviyelere dönmesine yardımcı oldu ve Kızıldeniz sapmalarıyla bir şekilde dengelendi. Bununla birlikte, yıllar önce sipariş edilen gemiler halen teslim ediliyor ve kontrollü bir şekilde de olsa arzı artırıyor.

Talep durumu belirsizliğini koruyor

Yeni yükleme kapasitesi ilaveleri, talebin belirsizliğini koruduğu bir dönemde gerçekleşiyor. Yakın vadede ise denizcilik sektöründe yüksek sezon sona eriyor. Daha da önemlisi, ekonomik göstergelerin büyük ölçüde orta vadede umut verici olmayan bir görünüme işaret etmesi nedeniyle talep temelde zayıf seyrediyor. ABD ekonomisi nispeten daha iyi durumda olsa da, Çin devam eden zorluklar nedeniyle halen toparlanabilmiş değil.

Kritik sorular: ne zaman ve ne ölçüde?

Vespucci Maritime CEO’su Lars Jensen, konteyner taşımacılığı navlun piyasalarında 2025 yılına kadar kesintilerin devam edeceğini öngörüyor.

“Şu an ile 2025 zirve sezonu arasında birçok yeni geminin teslim edildiğini göreceğiz,” diyen Jensen, öngörülemeyen olaylar yaşanmadığı sürece fiyatların kademeli olarak düşeceğine işaret ediyor. Jensen, bir sonraki yoğun sezon olan Çin Yeni Yılı’nda fiyatların artacağını tahmin etse de, 2024 yazındaki rekor seviyelere ulaşması veya 2023 sonundaki çok düşük seviyelere gerilemesi pek olası görünmüyor dedi.