Orta Doğu PP ve PE piyasaları 2023’ü düşüş eğilimli kapatıyor, 2024’te neler bekleniyor?

Orta Doğu piyasalarında son iki ayda zayıf hava hakim oldu. Son üç yılın en düşük seviyelerinde seyreden PP ve PE piyasaları, zayıf global dinamikler ile bölgedeki yıl sonu durgunluğu nedeniyle durgun seyreden alım faaliyetlerinin baskısı altında kaldı.

2023’e hızlı bir bakış

Dünya pandemiyle yüzleşirken fazlasıyla istikrarsız geçen geçtiğimiz yılların aksine, Orta Doğu piyasaları genelinde PP ve PE nispeten dar bir aralıkta seyretti. Yılın ilk yarısındaki yükselişinin ardından, piyasalar Nisan ayında başlayan düşüş eğilimini neredeyse Ağustos’a kadar sürdürdü. Piyasalar, yılın son iki ayını düşüş eğilimli kapatırken, Eylül ve Ekim’de görülen toparlanma kısa soluklu oldu.

Yıl boyunca, Doğu Akdeniz ve BAE’de zirveden dibe doğru düşüşler genellikle 200$/ton aralığında seyrederken, Suudi Arabistan 350-525SAR/ton (90-140$/ton) gibi daha dar bir aralıkta fiyat düşüşleri gördü.

Aralık indirimleriyle beraber, bölge genelinde PP ve PE piyasaları yılı, son iki aydaki kazançlarının neredeyse tamamını kaybederek, tüm zamanların en düşük seviyelerinden ilk kez toparlandığı 2020’nin 4. çeyreğinden bu yana görülen en düşük seviyelerde kapattı.

Suudi Arabistan piyasaları, Aralık’ta indirim miktarlarını kontrol altında tuttu

Önde gelen Suudi bir tedarikçinin yurtiçi piyasaya yaptığı yeni PE ve PP teklifleri, bir önceki aya kıyasla sırasıyla 75-112SAR/ton (20-30$/ton) ve 37SAR/ton (10$/ton) civarında düşüşlere işaret etti. Bunun yanı sıra, bir başka yerel tedarikçi ise yeni Aralık tekliflerini, Kasım’a kıyasla PE için 75SAR/ton (20$/ton) ve PP için 38SAR/ton (10$/ton) indirimlerle açıkladı.

Rekabetin kızıştığı ve poliolefin fiyatlarının Ağustos’taki seviyelerine döndüğü bölgenin geri kalanının aksine, Suudi Arabistan geçen ay fiyatlarını stabil tutmayı başardı ve bu ay yurtiçinde yalnızca mütevazı indirimler uygulandı.

Ancak, ChemOrbis Fiyat Endeksi’ne göre, PP ve PE fiyatları halen Kasım 2020’den beri görülen en düşük seviyelerde yer aldı.

Birleşik Arap Emirlikleri’nde piyasalar Eylül ve Ekim kazançlarını geri verdi

Birleşik Arap Emirlikleri’nin hem ithal hem de yurtiçi PP ve PE fiyatları, ikinci ayda da düşmeye devam etti. Önde gelen Suudi Arabistanlı bir üreticinin yeni PP ve PE teklifleri, Kasım’a kıyasla çoğunlukla 20-30$/ton indirimlerle açıklandı. Geçen ay bildirilen 50$/tonluk düşüşün ardından, BAE’de düşüş hızı bir nebze yavaşlamış görünüyor.

Bu arada, yerel alıcılar ülkenin yurtiçi PP tedarikçisinden Aralık ayı için, aynı miktarda düşüşlerin bildirildiği Kasım ayına kıyasla, 30$/tonluk düşüşlerle yeni teklifler aldıklarını bildirdi.

Bu doğrultuda, ChemOrbis Fiyat Endeksi’nde görüldüğü üzere, BAE piyasaları Eylül ve Ekim’de elde edilen kazançlarını silerek Ekim 2020’den beri görülen en düşük seviyelere işaret etti.

Doğu Akdeniz piyasaları derinleşen krizle beraber en büyük düşüşleri gördü

Doğu Akdeniz bölgesindeki oyuncular, Aralık’ta da PP ve PE için ithal teklifleri düşüşlerle almaya devam etti.

Ürdün’de, son Kasım fiyatlarına kıyasla yeni PE teklifleri 50$/ton düşüşle gelirken, PP fiyatları yaklaşık 30$/ton indirimlerle açıklandı. Bir film üreticisi, “Son savaşla beraber, bölge genelinde endişeler artıyor. Bundan dolayı, ticari faaliyetler azalmaya devam ediyor,” sözleriyle durumu özetledi.

Benzer şekilde, Lübnan’da da Aralık teklifleri aylık bazda düştü. PP ve PE fiyatları, aylık 20-30$/ton civarı düşüş gördü. Yerel bir kaynak şu yorumda bulundu: “Orta Doğu’da süregelen şiddet olayları, hali hazırda yüksek enflasyon, yoksulluk ve iç çatışmalarla karşı karşıya olan ülkemizi giderek daha fazla etkiliyor.”

ChemOrbis Fiyat Endeksi’ne göre, son aylarda görülen kümülatif düşüşler 70-75$/tona ulaştı ve PE piyasasında son fiyatlar önceki düşüşlerin de ötesine geçerek Temmuz 2020’den bu yana görülen en düşük seviyeye ulaştı. İsrail ve Filistin arasında derinleşen krize ilişkin endişeler, komşu ülkelerde görülen daha büyük düşüşte önemli bir rol oynuyor.

Orta Doğu genelinde Ocak görünümü zayıf

Süregelen düşüş havası, durgun taleple beraber yeni yılda da devam edecek gibi görünüyor. Alıcılar, süregelen savaş ile artan ekonomik sorunlar nedeniyle görünümün netlik kazanmasını bekliyorlar. Oyuncular, bölgesel faktörlerin herhangi bir fiyat artışını haklı çıkaracak düzeyde olmadığı konusunda hemfikir. Ayrıca oyuncular, “Talepteki durgunluk ve arz endişesinin olmayışı nedeniyle, mevcut senaryoda fiyat artırmak oldukça zor,” şeklinde konuştu.

2024: Gözler Çin ve petrol fiyatlarında

Ancak, piyasa global gelişmelere oldukça bağlı durumda. Çin’in süregelen düşüş eğiliminden sıyrılıp sıyrılamayacağı ya da Kızıl Deniz’deki saldırıların yol açtığı tedarik zincirindeki son aksaklıkların ne kadar süreceği ve petrol fiyatlarında artışa neden olacağı gibi sorular ortada dolaşıyor.

Orta Doğulu üreticiler yıllık duruşa mı geçecek?

Resmi bir açıklama olmasa da, Orta Doğulu üreticiler talepteki zayıflığın üstesinden gelebilmek için birinci çeyrekte yıllık bakım duruşlarını başlatabilir. Önceki yıllarda yaptıkları bakım duruşları, birinci çeyrek boyunca genel olarak fiyatların yükselmesine yardımcı olmuştu.

Birinci çeyrekte üreticiler arzı bir nebze azaltabilse de, yılın geri kalanında bu durumu kontrol altında tutamazlar. Hafif hammaddelerin maliyet avantajından yararlanan Orta Doğulu üreticiler, dünyanın geri kalanının aksine yılın geri kalanında tesislerini düşük oranlarda çalıştırma eğiliminde değil.

Orta Doğu’da arz baskısını artıracak yeni bir kapasite var mı?

ChemOrbis Üretim Haberleri Pro’ya göre, Advanced Polyolefins Company (APOC) Samsung Engineering’e Jubail Sanayi Şehri’nde 840.000 ton/yıl kapasiteli bir PDH birimi kurması için yetki verdi. Tamamlandığında dünyanın en büyük PDH tesisi olacak olan birim, Suudi Arabistan’ın toplam propilen üretimini %60’tan fazla artıracak.

Bu yılın Ekim ayında görülen son güncellemelere göre, inşa çalışmaları son hızla devam ediyor. Projenin zamanında tamamlanarak devreye alınması ve tesisin 2024 yılının ikinci yarısında faaliyete geçmeye hazır hale gelmesi bekleniyor.

Eğer bir ertelenme söz konusu değilse, 2024 sonunda faaliyete geçmesi beklenen projeye göre, söz konusu PDH tesisinin benzer kapasiteye sahip iki PP tesisiyle entegre edilmesi planlandı.