Türkiye PP, PE piyasalarında hava; 8 aylık düşüşün ardından yön değiştirdi

Türkiye’nin poliolefin piyasaları, bir dizi faktör ışığında Mayıs 2019’dan beri düşüş eğilimi izliyordu. Ardı arkası kesilmeyen düşüşlerin nedenleri arasında, 2018 ortasından beri ekonomik zorlukların temkinli tuttuğu talep ve Çin-ABD arasındaki ticaret savaşı doğrultusunda globalde zayıf seyreden dinamikler yer alıyordu.

Düşüş eğilimi, PP ve PE satıcılarının stok boşaltma faaliyetleri nedeniyle yılın son çeyreğinde hız kazandı. Bununla beraber, tedarikçi kanadında hava Aralık ayının ikinci yarısı başlarken yön değiştirdi.

Satıcılar, azalan stok baskısı ve yükselen petrolden destekle güven tazeledi

ChemOrbis Fiyat Endeksi’nin haftalık ortalama verilerine göre, homo PP piyasası Aralık ayının başında 4 yılın en düşük seviyelerine geriledi. PE fiyatları ise bazı türler için 10 yılı aşkın bir sürenin en düşük seviyelerini gördü. Bu durum, alıcılardan azalan talep ve yıl sonuna doğru satıcıların yoğunlaşan stok boşaltma faaliyetlerine bağlandı.

Ayın ilk haftasında İstanbul’da düzenlenen Plast Eurasia fuarında, oldukça cazip fiyatlar görüldü. Çok geçmeden, tedarikçiler piyasadan tekliflerini çekmeye başladı. Zira, ABD ve Çin’in ticaret savaşında birinci fazda anlaştığı haberi 17 aylık ticaret savaşına yönelik endişeleri hafifletti.

Yükselen vadeli ham petrol kontratları da satıcı kanadında havayı iyileştirdi. ICE Brent Europe ve NYMEX (WTI) kontratları 2 aydır kademeli olarak yükseliyor ve Ekim ortasına kıyasla sırasıyla yaklaşık %12 ve %15 artış kaydetmiş bulunuyor.



Türkiye’nin sunduğu düşük netback, zam girişimlerine zemin hazırladı

Satıcıların son stratejisini destekleyen bir diğer faktör, son birkaç aydır Türkiye’den elde edilen netbacklerin zayıf olmasıydı. Türkiye’deki bir tüccar, “Özellikle Suudi tedarikçiler, zayıf netbackler nedeniyle Türkiye’ye kotalarını düşürme kararı aldı. Bazıları, mallarını havanın geçen hafta iyileştiği Çin de dahil olmak üzere diğer pazarlara yönlendirmiş olabilir,” yorumunu yaptı.

ChemOrbis’in haftalık ortalama verilerine göre, geçen hafta Türkiye’nin homo PP piyasası Çin’in 15$/ton altında yer alırken, YYPE ve LAYPE film c4 ise 60-65$/tonluk bir indirimle işlem gördü.



PP

CIF 900$ veya buna yakın düşük PP rafya teklifleri kayboldu

ChemOrbis’in haftalık ortalama verilerine göre, Türkiye’de ithal PP rafya fiyatları Mayıs’tan bu yana toplamda %24 düşerken, elyaf ise %27 düşüş kaydetti. Ancak düşüşler, İstanbul’daki Plast Eurasia’nın hemen ardından hız kaybetmeye başladı.

Bu hafta, daha fazla satıcı piyasadan tekliflerini çekti. Zira satıcılar Aralık işlemlerini tamamladı. Bu gelişme, alım ilgisini nispeten iyileştirdi. %6,5 gümrüğe tabi menşeler için CIF Türkiye 900-920$/tondaki cazip homo PP rafya teklifleri hızla kaybolurken, CIF 990-1000$/tonun altındaki elyaf teklifleri de seyrekleşti.

Oyuncular, “Rekabetçi Mısır malları halihazırda satılıp bitirilirken, artık Rus teklifleri de duyulmuyor,” diyerek bu durumu doğruladı.

Bir tüccar, “Ocak teklifleri, Çin’de önceki alt sınırların kaybolmasıyla 20-25$/tonluk artışlarla gelebilir. Türkiye halihazırda Çin pazarı üzerinde primden yoksun,” yorumunda bulundu.

PE

Mayıs’tan beri %30 düşen ABD malı YYPE, LAYPE; yukarı yönlü düzeltme gördü

Amerikan PE fiyatları geçen hafta stabilize oldu, akabinde bu hafta yeni yükleme mallar daha yüksek seviyelerden teklif edilmeye başladı. Bir oyuncu, “Tekliflerimizi 10-20$/ton artırdık, zira Aralık kotasını satıp bitiren üreticimiz, önceki düşük seviyeleri vermiyor,” dedi. Bir alıcı ise, satıcıların güçlü duruşunu Noel öncesi ABD limanlarında oluşan izdihama bağladı.

Şimdilerde, %6,5’li Amerikan YYPE ve LAYPE film fiyatları CIF Türkiye, peşin ödemeli 780-800$/tondan bildiriliyor. Bu aralık geçen haftaya kıyasla 20-40$/ton artışa işaret ediyor. Öncesinde, Mayıs-Aralık döneminde, Amerikan teklifleri %30 civarında kümülatif bir düşüş kaydetti.

ABD malı PE, muazzam yeni kapasiteler ve üreticilerin stok boşaltma faaliyetleri nedeniyle yılın son çeyreğinde keskin düşüşlere sahne oldu. Çin ve ABD arasında süregelen ticaret savaşı, Amerikan mallarının yıl sonuna doğru Türkiye, Güneydoğu Asya ve Avrupa’ya akın etmesiyle sonuçlandı.

Zam girişimleri orta vadede çalışacak mı?

Türkiye’deki oyuncular, düşüş eğiliminin sona erdiği konusunda birleşiyor. Ancak gelecek ay PP ve PE işlemlerinde belirgin artışların geçip geçmeyeceği konusunda birbirinden farklı tahminler dile getiriliyor. Bir ambalajcı, “Orta Doğulu satıcılar da benzer bir politika izleyebilir, ancak artış miktarları 20-30$/tonu aşmaz,” dedi.

Çin’de satıcıların Temmuz ve Eylül aylarında sonuç vermeyen piyasayı yükseltme çabaları göz önüne alındığında, alıcılar piyasadaki son artışlara temkinli yaklaşıyor. Bu durum, arz fazlasına ilişkin endişelerin 2020’nin ilk çeyreğinde devam ederek artış eğilimini sınırlayabileceği ihtimaline dayanıyor.

Ayrıca, Çin’deki son yön değişimi esasen iyimser ticari hava ve yükselen enerji kompleksinden kaynaklandı. Öte yandan, Noel ve Çin’deki Yeni Yıl Tatili öncesinde söz konusu artış eğiliminin sürdürülebilirliği sorgulanıyor.

Bir oyuncu şöyle konuştu: “Çin ve Güneydoğu Asya’nın yanı sıra ABD’de de gelecek yıl faaliyete geçmeye hazırlanan yeni kapasiteler bulunuyor. Arz endişeleri orta vadede piyasa üzerindeki hakimiyetini koruyabilir.”