Türkiye PP piyasası sıkışık tedarikle mücadele etmeye devam ediyor, fiyatlar son ayların zirvesinde

Polimer oyuncuları, Kızıldeniz’deki kriz nedeniyle 2023’ün sonundan bu yana tedarik sıkıntılarıyla mücadele ederken, Şubat ayında görülen yeni fiyat artışlarının ardında yatan asıl sebep uzayan lojistik sorunlar oldu. Global tedarik zincirindeki aksaklıklardan en çok etkilenen ürün PP oldu. Zira, Türkiye bu üründe büyük ölçüde ithal tedarik kaynaklarına bağımlı bir ülke.

ChemOrbis’in haftalık ortalama verilerine göre, Türkiye’nin en büyük homo PP ve PP kopolimer tedarikçisi olan Suudi Arabistan’dan fiyatlar, sekiz hafta önce başlayan artış eğiliminden bu yana toplamda %25-27 (240-270$/ton) yükseldi.



Sıkışıklık paniğe neden oldu, ithal homo PP 18 ayın zirvesinde

Türkiye’deki PP fiyatları, Süveyş krizinin ortaya çıktığı ve piyasaları etkisi altına aldığı Aralık ayının ikinci yarısında yükseldi. Çoğu tüccar ve tüketicinin stokları ise yıl sonu nedeniyle bu süreçte sınırlı düzeydeydi. Birçok malın rota değiştirmesi nedeniyle uzayan transit sürelerinin ve teslimatlardaki gecikmelerin hem imalat hem de resin fiyatları üzerinde etkileri olduğundan, söz konusu artış eğilimi Ocak ayında ivme kazandı.

ChemOrbis’in haftalık ortalama verilerine göre, Suudi malı homo PP teklifleri Temmuz 2022’den bu yana görülen en yüksek seviyelerine ulaştı. Çoğu oyuncu, “Türev piyasalarda talep güçlü olsaydı, piyasa 1. çeyrekte daha keskin artışlar görürdü,” dedi.

Hızlı artışlar ister istemez akıllara 2021 yılındaki zirveyi getirdi. Zira, Türkiye’de fiyatlar o dönemde muazzam artışlar kaydetmişti. Artan nakliye maliyetleri ve Covid kısıtlamalarının ardından biriken talep nedeniyle ithal tedarikteki sıkışıklık, homo PP fiyatlarını keskin bir gerileme görülmeden önce türe bağlı olarak CIF 1900-2000$/ton kadar yüksek seviyelere taşımıştı.

PP elyaf, tedarik sorunlarından rafyaya kıyasla daha çok etkilendi

Suudi Arabistan, Mısır ve Rusya’daki düzenli tedarikçilerden sınırlı kotalar, 1. çeyrek ortası itibarıyla sıkışıklığı güçlendirdi. Güney bölgelerindeki oyuncular, mütevazı ithal hacimler ve teslimat gecikmeleri nedeniyle ciddi bir PP elyaf sıkışıklığıyla karşı karşıya olduklarını söyledi. İçlerinden biri, “Bazı Suudi üreticilerde planlanan duruşlar bu sorunu daha da kötüleştirdi,” dedi. Yurtiçi üretici Petkim’in elyaf yerine çoğunlukla PP rafya, enjeksiyon ve non-woven tedariki sağlaması da bu durumun ardında yatan asıl nedenlerden biri olarak gösterildi.

ChemOrbis verileri de, elyaf türü için daha sıkışık olan bu tabloyu doğruluyor. Zira bu üründeki kümülatif artışlar rafyadaki artışları geride bıraktı. İthal Suudi malı elyaf teklifleri bu haftanın sonuna doğru CIF 1250$/tonda veya buna yakın seviyelerden teyit edilmeye başlandı. Alıcılar, “Sınırlı hacimlerin hızla satılmasıyla 1220$/tonda yer alan teklifler kayboldu,” dedi.

Ufukta hızlı bir rahatlama görülmüyor

Navlun oranları stabilize olma sinyali vermeye başlamış ve Asya’daki tatil durgunluğuna yanıt olarak nakliye maliyetleri hafif gevşemiş olsa da, Türkiye’deki oyuncular bir süre daha tedarik sorunlarıyla karşı karşıya kalmaya devam edecek.

Bir tekstil imalatçısı, “Global tedarik zincirindeki kriz sebebiyle Avrupalı nihai kullanıcıların alım ilgisinin yeniden canlanacağına dair önceki umutlara rağmen, ihracat piyasalarından türev talebe yönelik bir artış fark etmedik. Yine de, Orta Doğu’dan teslimat süreleri bazı durumlarda 60-70 güne kadar uzadığından, sıkışık arz Türkiye’deki işleyicileri zorlamaya devam ediyor,” dedi.

Birçok tüketici yurtiçinde ve ihracat piyasalarında nihai ürün talebinde zayıflık bildirse de, sıkışık PP tedarikinin bir süre daha ön planda kalması bekleniyor. PP alıcılarının önümüzdeki dönemde gözle görülür şekilde artan resin maliyetlerini müşterilerine ne ölçüde yansıtacakları yakından takip edilecek. Yine de kriz, Mart ve hatta Nisan ayına kadar devam edebilir.

Türkiye’nin Çin üzerindeki primi ilave büyüdü

Bu arada, Türkiye’nin Çin’in ithal PP piyasası üzerinde artan primi oyuncuları diken üstünde tutmaya devam edecek. Türkiye’nin Çin’deki Orta Doğu menşeli fiyatlar üzerindeki primi 285$/tona ulaştı. Söz konusu rakam, Mayıs 2022’den bu yana görülen en büyük farka işaret etti. Bu sadece navlun farklılıklarından değil, aynı zamanda tatil öncesi ithal mallara yönelik talebin azalması nedeniyle Çin’deki stabil eğilimden de kaynaklandı.

Türkiye’deki bir oyuncu, “Lojistik aksilikler, arbitraj penceresinin açılmasına rağmen Çinli PP üreticilerinden Türkiye’ye mal akışını engellemiş gibi görünüyor. Malsızlık, piyasayı 1. çeyreğin sonlarına kadar güçlü tutmaya devam edebilir. Bu arada, geciken mallar kademeli olarak gelmeye başladığında ise bazı fiyat düzeltmeleri görebiliriz. Piyasa, bir yanda tedarik sıkıntıları ve artan maliyetler, diğer yanda ise yaklaşan seçimler ve Ramazan ayı arasında yönünü bulmaya çalışacak,” dedi.