Türkiye’de PP ve PE, 2019’u yukarı yönlü düzeltmelerle tamamlıyor; bundan sonra piyasayı neler bekliyor?

Türkiye’nin PP ve PE piyasalarında hava, 8 aydır süren ve ardı arkası kesilmeyen düşüşlerin ardından Aralık ayının ortasında nispeten iyileşti. Zira satıcıların stoktan çıkma faaliyetleri sona erdi ve Çin’de de ABD ile olan ticari tansiyonun düşmesi pazarın toparlanmasını sağladı.

Çoğu oyuncu son toparlanmayı yukarı yönlü bir düzeltme olarak yorumladı. Öyle ki, Türkiye’de ithal teklifler hatırı sayılır bir süredir Çin karşısında primden yoksundu. Dolayısıyla piyasanın bir noktadan sonra yukarı dönmesi kaçınılmaz görülüyordu.

2019’un yarıdan fazlası düşüşlerle geçti

Son toparlanmanın hemen öncesinde, ithal homo-PP fiyatları 4 yılın en düşük seviyelerini gördü; PE ise 10 yıldan daha uzun bir sürenin en düşük fiyat seviyelerine indi.

ChemOrbis’in haftalık ortalama verilerine göre, Türkiye’de ithal PP, Çin’deki fiyatların 10-15$/ton altından işlem görüyordu. YYPE ve LAYPE ise yaklaşık 60$/tonluk bir indirim taşıyordu. Oysa, dengeli piyasa koşullarında navlun farkı ve Çin’e kıyasla daha ufak bir pazar olması nedeniyle, Türkiye’nin bu pazar karşısında bir miktar prim taşıması beklenir.

Türkiye’de dalgalı dolar/TL kuru ışığında yaşanan ekonomik zorluklar, zayıf global talep, bol arz, ABD-Çin arasındaki ticari anlaşmazlık ve makroekonomik endişeler gibi faktörlerin tamamı, düşüş eğilimini perçinledi.

Mayıs-Aralık döneminde PP rafya %24, elyaf ise %27 geriledi

Haftalık ortalama verilere göre, ithal homo PP rafya ve elyaf teklifleri Aralık ortasında bir miktar toparlanmadan önce sırasıyla CFR Türkiye 965$/ton ve 1010$/ton kadar düşük seviyelerde yer alıyordu. Söz konusu fiyatlar, Mayıs ortasında rafyada 1275$/ton ve elyafta 1385$/ton olan seviyelere göre sırasıyla toplam %24 ve %27 geriledi.

ABD mallarının akını toplamda YYPE’yi %31, LAYPE’yi ise %25 aşağı çekti

Benzer şekilde, son 8 ay zarfında YYPE ve LAYPE c4 film sırasıyla toplam %31 ve %25 oranlarında dramatik düşüşler kaydetti. Haftalık ortalamada YYPE film Mayıs ortasında geçerli olan 1190$/tondan 820$/ton civarına kadar indi. LAYPE c4 film 1110$/tondan 836$/ton civarına kader geriledi.

Bu muazzam düşüşlerin sebebi olarak çoğunlukla cazip fiyatlı Amerikan malı PE teklifleri gösterildi. Öyle ki, Çin ve ABD arasındaki ticari gerilim 2019 yılının büyük bir kısmında Amerikan PE mallarının Türkiye’ye akın etmesine sebep oldu. Benzer bir manzara Güneydoğu ve Avrupa’da da hakimdi.



Satıcılar son dönemde güven tazeledi

Ancak, hem PP hem de PE fiyatları geçen hafta bir miktar toparlandı; zira satıcılar stoklarını büyük ölçüde satmalarının ardından düşük tekliflerini pazardan çekti. Artan ABD malı PE fiyatları piyasada iyileşmeye sebep olurken; Rus, Mısır ve İran malı PE stokları da halihazırda tükendi. Yükselen ham petrol kontratları ve Çin’deki kısa süreli yükseliş de satıcıların Ocak satış hedeflerini artırmasına ve dolayısıyla talebin canlanmasına sebep oldu.

Bu hafta, Türkiye’nin ithal PP piyasası Temmuz ayından bu yana ilk kez Çin’in üzerine çıkmış bulunuyor. ChemOrbis verileri, şimdilerde Türkiye’nin Çin’e kıyasla 20$/ton prim taşıdığını gösteriyor.

Haftalık ortalama PE verileri ise, YYPE ve LAYPE’nin halen Çin’in 55$/ton altından işlem gördüğünü ortaya koyuyor.

Çin’de toparlanma sendeledi, Türkiye’de oyuncular temkinli

Çin ve ABD’nin “1. Faz” anlaşması için mutabakata vardığı yönündeki haberler 17 ay süren uzun bir ticaret savaşının ardından Çin’de havayı toparladı ve Aralık ayının önceki günlerinde zam girişimlerini beraberinde getirdi.

Yine de, 2020’nin ilk çeyreğinde faaliyete geçmesi beklenen 2 milyon tondan fazla kapasitenin arz fazlası endişelerine yol açması, Çin’deki toparlanmaya gölge düşürdü. PE fiyatları bu hafta stabil seyrederken, PP zayıfladı. Zira Çin Yeni Yıl tatili öncesinde ülkede yavaş talep ön plana çıktı.

Nitekim, önde gelen Suudi Arabistanlı bir üretici Çin’e Ocak ayı tekliflerini YYPE ve LAYPE için 20-30$/ton, PP için ise 50$/ton düşüşle açıkladı.

2020 yılı hassas bir zeminde mi başlayacak?

Türkiye’deki oyuncular poliolefin fiyatlarının Ocak ayında son güçlenişini sürdürebileceğini düşünüyor. Tabi talep canlı kalır ve Orta Doğulu tedarikçiler stok baskısı yaşamamaları nedeniyle pazarı yükseltme hedeflerinden vazgeçmezse. Yine de, Çin’deki zayıf dinamikler ve Türkiye’de imalatçıların halihazırda ihtiyaçlarını karşılamış olması, herhangi bir artışı sınırlayabilir.

Bir tüccar, “ABD’li PE tedarikçileri hışır ve lineer için CFR 800$/tonun üzerinden satışlar hedefliyor. Düzenli satıcıların yokluğu ışığında hazır PP malları halihazırda bazı artışlarla işlem gördü,” dedi.

Öte yandan, talep yavaşlar ve Asya ile ABD’deki ilave kapasiteler ilk çeyrek için global görünüme gölge düşürmeye devam ederse, pazar daha belirgin zamları hazmedemeyebilir.