Türkiye’de PP ve PE piyasaları, 2021’e arz kaynaklı zamlarla başladı

İthal ve yurtiçi poliolefin piyasaları, Türkiye’de esasen tedarik sıkıntıları nedeniyle artışlarını yeni yıla taşıdı. Ocak ayında PE, PP’den daha belirgin zamlara sahne oldu. Öte yandan, genel itibarıyla orta vadedeki görünüme ilişkin her iki piyasada da temkinli rüzgarlar esiyor.

Yeni fiyat artışlarının ardındaki başlıca etkenler şöyle sıralanıyor:

•   Önde gelen tedarikçilerden azalan kotalar
•   Pandemi ve tatiller ekseninde süregelen lojistik aksamalar
•   Asya ve ABD gibi ülkelerden muazzam navlun artışları
•   Yükselen ham petrol ve üretim maliyetleri

Poliolefin piyasalarına halen lojistik sorunlar hakim

Küresel emtia piyasaları 2020 yılının son çeyreğinden bu yana tedarik zincirindeki aksaklıklarla mücadele ediyor. Yeni yıl tatillerinin öncesinde canlı seyreden ticari faaliyetler ve limanlarda işleyişin virüs sebebiyle sekteye uğraması, özellikle Asya’dan konteyner yokluğuna sebep oldu. Dolayısıyla taşımacılık bedelleri sıçradı.

2021 yılına girerken, Türkiye’nin polimer piyasaları geciken teslimatlardan etkilenmeye devam etti. Navlunlarda ise herhangi bir rahatlama sinyali görülmedi. Yükselen nakliye ücretlerinin yanı sıra, Şubat-Mart döneminde planlanan bazı duruşlar da düzenli tedarikçilerden PP, PE kotalarını dar tuttu.

Orta Doğulu bir üretici Şubat ortasından itibaren PE tesislerinde (toplam kapasite yaklaşık 2 milyon ton/yıl) yıllık bakım çalışması planlıyor. Oyuncular, “Ocak ayında gelmesi planlanan bazı gemilerin gecikmesi de, belirli menşeler için arz sıkıntısını perçinledi,” dedi.

Orta Doğu’daki PP üreticilerinden Saudi Advanced, Saudi Kayan ve Saudi Ibn Zahr da ilk çeyreğin sonunda planlı bakım çalışmasına girecek. Mısır ve İsrail’den Türkiye’ye kotalar, yüksek netback seviyesine karşın sınırlı olurken, Ocak yükleme bazı Suudi mallarının Aralık ayında satılması da homo PP tedarikini kısıtlı tuttu.

Petkim, yeni yıla liste fiyatlarında zamlarla başladı

Yurtiçi üretici Petkim, Pazartesi günü liste fiyatlarına AYPE için 50$/ton, YYPE ve PP için ise 30$/ton artış uyguladı. Söz konusu adım, Avrupa’da artışla gerçekleştirilen etilen ve propilen kontratlarını izlerken, üreticideki mütevazı stok seviyeleri de bu kararda etkili oldu. Çok geçmeden, Petkim arz bakımından en dar olan AYPE için 80$/tonluk bir zam daha açıkladı.

Takiben distribütörler de PE fiyatlarını yukarı çektiler. Öyle ki, genel aralıklar 27 Aralık ile biten haftaya kıyasla 60-80$/ton yükseldi. Öte yandan, millileşmiş PP piyasası Petkim zamları karşısında tepkisiz kaldı denebilir. Bir oyuncu bu durumu açıklarken şu cümleleri kullandı: “Çuvalda düşük sezona girdik. Ayrıca, alıcılar fiyat seviyelerinin oturmasını bekledi.”

Orta Doğulu PE üreticilerinden 100$/tona ulaşan zamlar

Önde gelen Suudi Arabistanlı bir üretici Çin’e 30-50$/tonluk düşüşler uygularken, Türkiye’ye ise 100$/ton zam açıkladı. Geçen ay satıcının Türkiye’deki fiyatları genel Orta Doğu aralıklarının alt sınırında yer almıştı. Bir imalatçı, “Üreticiden halihazırda belirgin artışlar bekliyorduk. Ocak işlemlerinde mütevazı indirimler elde edilebileceği kanaatindeyiz,” dedi.

* Tam boyutlu Ürün Özet Görünümü için görseli üzerinde sağa tıklayarak yeni sekmede açınız



Üreticinin Çin’e uyguladığı fiyat politikası bu pazarda tatil öncesi durağanlaşan talepten ileri geliyor. Zira Çin’de denizaşırı arzın halen limitli olmasına rağmen son birkaç haftadır teklifler gevşeme eğilimi sergiliyor.

Farklı bir Orta Doğulu üretici Türkiye’ye kotalarını halihazırda AYPE ve LAYPE için 90-100$/ton, YYPE film için de 60-70$/tonluk artışlarla satıp bitirdi. Üreticiden bir kaynak, sınırlı alokasyonlarına yönelik talebin iyi olduğunu kaydetti.

Çin üzerindeki ciddi prim, homo PP zamlarını sınırladı

İthal homo PP fiyatlarının, PE türlerine kıyasla daha mütevazı zamlar gördüğü dikkati çekiyor. Bu durumun ardında, Türkiye PP piyasasının Çin üzerindeki priminin Aralık ayında halihazırda 200$/tonu aşmış olması yatıyor. Büyüyen primin bir kısmının navlun farklarından kaynaklandığını bir kez daha hatırlatmakta fayda var.

* Tam boyutlu Ürün Özet Görünümü için görseli üzerinde sağa tıklayarak yeni sekmede açınız



Bu hafta, gümrüğe tabi menşeler için homo PP fiyatları Aralık sonuna kıyasla 10-30$/ton artışla değerlendirildi. Büyük ölçekli bir sanayici, “Yılbaşı tatilinin ertesinde ilk iş haftasında PP artışları, PE’nin gerisinde kaldı. Oyuncular bu duruma şaşırmadı, zira PP teklifleri son birkaç aydır halihazırda epey artmıştı,” yorumunu yaptı.

Türkiye, Çin üzerinde son yılların en yüksek primini taşıyor, oyuncular temkinli

ChemOrbis Fiyat Endeksi’ne göre, Türkiye’de Orta Doğu menşeli ithal PP teklifleri iki pazarın farklı yönler izlemesi nedeniyle Çin’in üzerinde 235$/tonluk rekor bir prim taşıyor. Öyle ki, önde gelen Suudi bir üretici tatil öncesi azalan talep doğrultusunda Çin’e tekliflerini 50$/tonluk düşüşlerle açıkladı.

Orta Doğu menşeli AYPE fiyatları Ağustos 2020’den beri ilk kez Çin pazarındaki seviyelerin üzerine çıktı. ChemOrbis’in haftalık ortalama verilerine göre, CIF Türkiye bazındaki son seviyeler Çin üzerinde 10 ayın en yükseği olan 55$/tonluk bir prim taşıyor. LAYPE C4 film 165$/tonla 6 yılın en yüksek primini taşırken; YYPE Çin’deki seviyelerin 195$/ton üzerinden işlem görüyor. Bu, 9 yılın en yüksek primine işaret ediyor.

İki pazar arasındaki farkın son yılların en yüksek seviyelerinde olması, poliolefin alıcıları arasında temkinli bir hava yarattı. Oyuncular ilk çeyreğin geri kalanında Türkiye pazarını neler beklediğini sorguluyor. Çoğu oyuncu, arz sorunları ve 1 yılın zirvesinde yer alan petrol piyasasından destekle fiyatların yakın vadede mevcut veya buna yakın seviyelerde yer alacağı kanısında.

Yine de Çin’de yaklaşan tatil, alıcıların hammaddedeki artışları nihai ürün fiyatlarına yansıtamıyor oluşu ve artan COVID-19 vakaları orta vade görünümüne gölge düşürüyor. Çoğu oyuncu, hem PP hem de PE fiyatlarının aşağı yönlü düzeltmeler görmesi gerektiğine inanıyor; ancak bunun ne zaman gerçekleşeceği merak konusu. Bir tüccar, “Türkiye’nin Çin üzerinde taşıdığı belirgin primler bir noktada eriyecek. Navlunların gevşemesiyle fiyatların aşağı çekilmesi gerekecek,” dedi.