Yılın stok boşaltma dönemi: Global PE piyasaları, agresif ABD malı PE'nin akınına uğradı

Dünyanın en büyük PE ihracatçısı için yine yılın o dönemi başladı. Neredeyse her bölgede, stok boşaltma faaliyetlerinin bir sonucu olarak ABD’den PE tekliflerinin sayısında artış gözlemlenirken, bu durum özellikle piyasaları kontrol altında tutmaya çalışan Orta Doğulu menşeler üzerinde aşağı yönlü bir baskı oluşturuyor. Rekabetçi ABD malı PE’nin bu akını, etan hammaddesinden kaynaklanan maliyet avantajı, sorunsuz navlun koşulları ve durgun talebin yanı sıra alışılmadık derecede sakin geçen bir kasırga sezonuna da bağlanabilir.

Asya: ABD’den artan PE sevkiyatları arz bolluğunu pekiştiriyor

Halihazırda arz fazlası durumundan bahsedilen Çin’in ithal PE piyasalarında, mevsimsel durgunluğun başlamasıyla birlikte çeşitli menşeler için indirimler görüldü. ABD malı PE teklifleri, ithal piyasanın alt sınırlarını oluşturdu. Her ne kadar çok agresif olmasa ve Orta Doğu menşelerinin yalnızca 10-20$/ton altında yer alsa da, ABD malı PE’nin son birkaç haftadır sayıca artarak havanın zayıflamasına katkıda bulunduğu aşikar.

Hem Çin hem de Güneydoğu Asya’daki düşük tüketim seviyeleri, gevşeme eğiliminin arkasındaki ana neden oldu. Diğer pazarlarda olduğunun aksine Amerikan PE tekliflerinin diğer menşelerin hafif altında işlem görmesi ve nispeten daha az agresifolması, büyük ölçüde halihazırda düşük olan fiyat seviyelerine bağlanabilir. Bu arada, talebin zayıf kalmaya devam etmesi nedeniyle, daha büyük indirimler dahi piyasaya olan ilgiyi canlandırmaya yetmeyebilir.

Avrupa: Rekabetçi ABD malı PE, hem yurtiçi hem de ithal kaynakları zorluyor

Avrupa PE piyasalarında durum biraz daha vahimdi. Zira, yükselen etilen kontratlarına rağmen hem yurtiçi hem de ithal piyasalarda düşüşler görüldü. Tüccarların bildirdiğine göre, ABD’den ithal teklifler indirimlerle açıklanmaya başlarken, millileşmiş ABD malı PE teklifleri de tesise teslim bazında rekabet avantajı sağladı ve spot aralıklar üzerinde baskı kurdu. Alıcılar, piyasadaki daha agresif tekliflere işaret etti. Ancak, bunlar nadiren işleme dönüştü ve piyasa seviyesi olarak kabul edilmedi. Millileşmiş ABD teklifleri, Avrupa malları için ortalamanın yaklaşık 50€/ton altında yer aldı.

İthalata bakıldığında, ABD malı PE teklifleri hem CIF hem de DDP bazında oldukça rekabetçiydi. ABD malı YYPE şişirmelik, DDP İtalya, 60 gün vadeli ödemeli bazında 970-980€/tondan işlem gördü. Bu seviyeler, genel spot YYPE şişirmelik aralığının alt sınırının 120-130€/ton altında yer alıyor. Bu arada, bir diğer ABD malı YYPE şişirmelik teklifi CIF bazında 1000€/tondan açıklandı. LAYPE C4 film, DDP bazında 1000-1050€/tondan teklif edildi ve Avrupa’da alt sınırların 50-100€/ton altında yer aldı.

Ocak ayında teslim edilmek üzere daha düşük seviyelerden satın alınan ABD malı PE yüksek tonajlarda pazara girebilir. Dolayısıyla, oyuncular 2025’in ilk çeyreği için o kadar da iyimser değil. ABD’nin stok boşaltma çabalarının yeni yılla birlikte Avrupa piyasalarında toparlanma beklentilerini azaltabileceğini ve stok yenileme talebini frenleyebileceğini söylemek yanlış olmaz.

Türkiye: En agresif teklifler ABD malı YYPE ve LAYPE türlerinde görüldü

Türkiye’de, ABD malı AYPE, sınırlı arz ve diğer ülkelerdeki daha iyi netbackler nedeniyle önemli bir rekabet oluşturmazken, LAYPE ve YYPE piyasalarında baskın bir rekabet unsuru olarak ortaya çıktı ve düşüş eğilimini kontrol altında tutmaya çalışan diğer menşeleri geride bıraktı.

ChemOrbis Fiyat Endeksi’ndeki haftalık ortalama verilere göre, ABD maklı LAYPE C4 film ve YYPE film fiyatları Kasım başı itibarıyla CIF bazında Orta Doğulu muadillerinin 50$/ton altında işlem gördü. Türkiye’deki Amerikan PE teklifleri Eylül ortasından bu yana baskı oluşturan bir faktördü ve düşüş eğilimi Ekim ve Kasım aylarında hız kazandı. Olaysız geçen kasırga sezonu, sorunsuz lojistik operasyonlarve yıl sonu stok boşaltma faaliyetlerinin yanı sıra Türkiye’deki mali zorluklar nedeniyle zayıf seyreden türev piyasalar da hem ABD malları hem de diğer menşeler için fiyatlar üzerindeki baskıyı derinleştirdi.

Aslında, bu düşük fiyat seviyeleri, ABD malı LAYPE C4 filminneredeyse bir yılın en düşük seviyesinde ve YYPE filmin yaklaşık bir buçuk yılın en düşük seviyesinde olması, üç haneli seviyelerden yararlanmak isteyen alıcılar arasında ilgi uyandırdı. Bu durumun, Türkiye’deki düşük netbackleri gerekçe göstererek CIF, %6,5 gümrük vergisine tabi 1000$/tonun üzerinde tutunmaya çalışan Orta Doğu menşeleri üzerindeki baskıyı artırdığını söylemek yanlış olmaz.

Afrika: ABD’li PE üreticileri stok boşaltma atağında

Kuzey Afrika PE piyasalarında ABD’li tedarikçilerden kaynaklanan şiddetli bir rekabet gözlemlendi. Orta Doğulu tedarikçiler diğer pazarlarda olduğu gibi düşüşü durdurmaya veya hafifletmeye çalışsa da, zayıf talep ve ABD’den gelen agresif teklifler bu girişimleri sekteye uğrattı ve düşüş eğilimini pekiştirdi.

Cezayir’de, bu durum Kasım ayı için PE fiyatlarında üç haneli düşüşlere yol açtı. ABD’den PE teklifleri, Orta Doğu menşeli YYPE film, şişirmelik ve enjeksiyon fiyatlarının 60-70$/ton altında yer alarak rekabet avantajı sundu. Bir işleyici, "Önde gelen Suudi üreticiden gelen ilk PE teklifleri, navlun artışlarına ve kısıtlı tedariğe rağmen çalışmadı. Agresif ABD malları ve cansız talep, fiyatları yeni dip seviyelere çekti," dedi.

Benzer bir senaryo, gelecek vaat etmeyen türev talep ve rekabetçi ABD mallarının düşüş eğilimini daha da pekiştirdiği Nijerya’da da yaşandı. ABD teklifleri üzerinde büyük bir prime sahip olan Suudi PE fiyatları, durgun ticari faaliyetler göz önünde buşundurulduğunda cazip bulunmadı. ABD teklifleri, hepsi CFR Lagos, %10 gümrük vergisine tabi peşin ödemeli bazında olmak üzere Suudi LAYPE filmin 40-50$/ton, YYPE filmin 70$/ton ve YYPE şişirmelik ve enjeksiyonun 120-140$/ton altında işlem görüyordu.

Kenya’da, Suudi satıcılar çoğunlukla büyük indirimler yapmaya yanaşmazken, ABD’den PE malları genel fiyat aralıklarının alt sınırlarında büyük düşüşlere yol açtı. Son değerlendirmeler, CFR Kenya, 90 gün vadeli ödemeli bazında AYPE film için 1100-1110$/ton, LAYPE film için 980-1030$/ton, YYPE film için 980-1010$/ton, YYPE şişirmelik ve enjeksiyon için 1000-1040$/ton seviyesinde yer aldı. ABD malı PE teklifleri Suudi menşelerinden 20-30$/ton daha düşüktü.

Doğu Akdeniz: ABD malı PE Orta Doğu menşeleri karşısında 100$/tonu aşan indirimle işlem görüyor

Son olarak, Orta Doğulu tedarikçilerin fiyatlarını stabil tutma eğilimi devam ederken, ABD malı PE teklifleri Doğu Akdeniz piyasaları üzerinde baskı kurdu. Suudi PE tedarikçileri, ekonomik sıkıntıları ve siyasi huzursuzluğu göz önünde bulundurarak Kasım ayı için genellikle pek değişmeyen bir fiyat politikası benimsedi. Ancak, ABD malı PE halen Suudi fiyatlarının altında yer alıyor ve genel fiyat aralıklarının alt sınırını oluşturuyor.

ABD’den PE teklifleri tamamı CIF Lübnan, peşin ödemeli bazında olmak üzere AYPE film için 1070-1080$/ton ve LAYPE C4 film, YYPE film, şişirmelik ve enjeksiyonluk türleri için 950-970$/ton gibi düşük seviyelerde bildirildi. LAYPE ve YYPE türleri Suudi menşelerinin yaklaşık 120$/ton altında yer aldı.