Düzeltme: ABD, kilit petrokimyasalları vergiden muaf tuttu; PE ihracatı misillemelere dayanabilir mi?

Bazı PE, PP ve PET türleri karşılıklı vergilerden muaf tutulacak ürünler arasında yer alıyor. PE’deki net ihracatçı konumu göz önüne alındığında, ABD hükümeti misilleme vergilerinden kaçınmayı hedefliyor gibi görünüyor. Ticaret partneri olan ülkelerin bu hamleyi kabul edip etmeyeceği ise şimdilik belirsiz. Çin’in kabul etmeyeceği ise aşikar. Öyle ki diğer ürünler üzerindeki daha geniş kapsamlı tarifeler ticaret akışını sekteye uğratacak, türev sektörler için üretim maliyetlerini artıracak ve global tedarik zincirlerini bozacak.

*Söz konusu muafiyet, normal PP ve PE granüllerini değil yalnızca belirli bir tarife miktarını kapsadığından belirli PP ve PE sınıfları olarak düzeltilmiştir.

ABD Başkanı Trump, 2 Nisan’da yaklaşık 90 ülkeye geniş çaplı gümrük vergileri açıkladı, ancak bir hükümet belgesi ham petrol, NGL ve etilen, propilen ve bazı polietilen (PE), polipropilen (PP) ve polietilen tereftalat (PET) türleri dahil olmak üzere kilit petrokimyasal ürünler için muafiyetleri ortaya koydu. Ayrıca, poliamid, polyester, epoksit resin ve silikonlar gibi 39 HTS kodu altında yer alan diğer kimyasal ürünler de muaf tutuldu. Muafiyetler, diğer sektörleri hedef alırken kritik hammaddeleri maliyet artışlarından koruma çabasına işaret ediyor.

Önemli istisnalara rağmen, stiren, polistiren (PS) ve polivinil klorür (PVC) yine de gümrük vergisine tabi olacak ve etan da istisna listesi dışında kaldı. ABD’nin gümrük vergilerinden muaf tutulan ürünlerin tam listesine buradan ulaşılabilir.

ABD kendi ihracatına zarar vermekten kaçınabilecek mi?

Muafiyetler, petrokimya endüstrisini artan maliyetlerden koruma, tedarik zincirlerini istikrarlı tutma ve temel mallardaki fiyat enflasyonunu önleme çabalarına işaret ediyor. Ancak, muafiyet listesi ham petrol, NGL, etilen ve PE gibi ABD’nin net ihracatçı statüsünde olduğu ve arz fazlası yaşadığı ürünleri de kapsıyor. Bu hamle, ihracat akışını sürdürmek için misilleme tarifelerinden korunmayı amaçlıyor.

Haftanın önceki günlerinde, Başkan Trump ticari ortaklarının ABD’nin ihracatına yardımcı olacak önlemler almaları halinde tarifeleri düşürmeyi düşünebileceğini söyledi. Bu muafiyetin dünyanın önde gelen ihracatçısının PE ticaret akışında olası bir aksaklığı gidermeye yetip yetmeyeceği şimdilik belirsiz. Zira son gelişmeyi takiben Kuzey ve Güney Amerika ile Avrupa Birliği’ndeki ana partner ülkelerin misilleme amaçlı açıkladıkları gümrük vergilerini düşürüp düşürmeyecekleri bilinmiyor.

ABD malı PE için Çin kapısı kapandı

ChemOrbis Tedarik Sihirbazı’na göre, ABD malı PE’nin en büyük alıcısı Çin ve onu AB27 ile Meksika takip ediyor. Büyük misilleme vergilerinin uygulandığı bu aktörler ve Kanada, 2024 yılında ABD’nin toplam PE ihracatının %42’sini oluşturdu.

4 Nisan Cuma günü Çin, ABD’den yapılan tüm ithalatlara istisnasız %34 gümrük vergisi uygulayarak hızla bir misilleme yaptı . Çin’deki büyük kapasite artışları ve Trump’ın başlattığı ticaret savaşından kaynaklanan daha geniş çaplı zarar göz önüne alındığında, ABD malı PE’nin Çin’deki ana pazarını kaybedeceği kesin.

AB, ABD malı PE için misilleme vergisini kaldıracak mı?

Bu sorunun cevabını vermek kolay değil. Mart ayı ortalarında, AB pazarlıklara halen açık olduklarını ve karşı tarifeler açıklamaktan duydukları memnuniyetsizliği dile getirmişti. Ayrıca aralarında European Plastics Converters Association (EuPC) ve Plastics Europe’un da bulunduğu sektörel birlikler, önerilen karşı önlemlerin Avrupa’nın plastik hammadde işleyen sektörleri için artan maliyetler, azalan rekabet gücü, artan tüketici fiyatları ve olası iş kayıpları gibi riskler barındırmasından endişe ettiklerini belirtti.

Ancak, ABD malı PE için Avrupa Birliği’nin kapısı Çin örneğinde olduğu gibi tamamen kapanmayabilir. Zira Avrupa PE piyasası, ilk ticaret savaşının yaşandığı 7 yıl öncesine kıyasla artık farklı bir konumda. ChemOrbis Tedarik Sihirbazı’na göre, ABD’deki peş peşe kapasite artışları ve maliyet avantajı doğrultusunda, son 5 yılda AB’ye PE akışı istikrarlı bir şekilde arttı ve Suudi Arabistan’ın PE ithalatını açık ara geride bıraktı. ABD, 2024 yılında %35’lik payla AB’nin en büyük tedarikçisi oldu.