Geçici vergi güncellemesi: Tayvan yüksek vergilerle karşı karşıya; Güney Kore AB'nin ABS piyasasında avantajını koruyor

Avrupa Komisyonu’nun Güney Kore ve Tayvan’dan yapılan ABS ithalatına yönelik antidamping soruşturması, 18 Temmuz 2025’te önerilen geçici vergilerin açıklanmasının ardından kritik bir aşamaya girdi. Piyasadan gelen ilk geri bildirimler, haksız fiyatlandırmayı önlemek amacıyla önerilen bu vergilerin, Avrupalı üreticilere anlamlı bir rahatlama sağlamayabileceğini gösteriyor.

Güney Kore, AB’nin ABS ithalatında lider konumda

Chemorbis İstatistik Sihirbazı’na göre, Güney Kore son yirmi yıldır AB27’ye yapılan ABS ithalatında açık ara lider konumda. Güney Kore’nin piyasa payı, son üç yılda giderek artarak 2024 yılında %68’e ya da yaklaşık 180.000 tona ulaştı. Bu oran, 2023’te %62 ve 2022’de %58’de yer alıyordu. Aynı dönemde, Tayvan’ın payı 2023’teki %18’lik ve 2022’deki %24’lük paya kıyasla düşerek 2024’te %14’e (yaklaşık 37.000 ton) geriledi.

Chemorbis İstatistik Sihirbazı’ndan elde edilen tarihi veriler, AB27’nin çoğunlukla ihracatından daha fazla ABS ithal ettiğini gösteriyor ve bazı yıllarda görülen dengeli ticaret veya tam tersi durumlar dışında Avrupa’nın ithalata olan bağımlılığını vurguluyor. Avrupa’nın rekabetçi fiyatlı Asya kaynaklarına olan uzun süreli bağımlılığı, bölgedeki yüksek maliyetlere karşı dönüştürücüleri koruyan önemli bir tampon işlevi gördü.

Önerilen vergiler beklentileri karşılamadı

Geçici vergilere ilişkin ön duyuru, Güney Kore’nin önde gelen üreticileri LG Chem (%3,7), Lotte Chemical (%5,8) ve Kumho Petrochemical (%4,3) için nispeten mütevazı oranlar ortaya koydu. Bu arada, Tayvan’ın önde gelen ihracatçıları daha sert önlemlerle karşılaştı; Formosa Chemicals’a %21,7 oranında vergi uygulanırken, Chimei Corporation/GPPC’ye %10,8 oranında vergi önerildi.

Piyasa oyuncuları bu duruma hayal kırıklığıyla yaklaştı. Bir kaynak, “Önlemler hayal kırıklığı yaratıyor. En agresif ihracatçılar en düşük vergilerle karşı karşıya, bu da AB tedarikçilerine pek destek sağlamayacak," dedi. Başka bir alıcı, "Asya teklifleri, nispeten daha rekabetçi hammadde piyasaları göz önüne alındığında, vergilere rağmen Avrupa tekliflerinden daha ucuz kalabilir. Aradaki fark devam edecek,” dedi.

Netlik geciktiği için piyasa belirsizlik içinde

Ön duyuru 18 Temmuz 2025’te gerçekleşirken, geçici önlemlerin 19 Ağustos 2025’te yürürlüğe girmesi bekleniyor. Geçici önlemlere ilişkin görüş bildirme süresi 2 Eylül 2025’te sona erecek olup, nihai önlemler 18 Şubat 2026’da uygulanmaya başlayacak.

İthalatçılar temkinli bir bekleyiş içinde. Temmuz ayında Asya ABS için yeni bir teklif bildirilmedi. Alıcılar, bunun yerine yurtiçi malları değerlendirdiklerini belirtirken, birçoğu zayıf talep ortamında yeterli stoklara sahip oldukları için yeniden alım yapmaktan kaçındıklarını söyledi.

Temkinli kalan bir piyasa alıcısı, "Piyasanın tepkisi, vergilerin nasıl uygulanacağına bağlı olacak,” dedi. Diğerleri de aynı görüşte olduklarını belirterek, yakın vadede herhangi bir toparlanma belirtisinin bulunmadığını söyledi.

Talep zayıflığı en büyük sorun

Avrupa ABS talebi, otomotiv, elektronik ve beyaz eşya sektörlerindeki durgun tüketim nedeniyle zayıf kalmaya devam ediyor. Oyuncular, özellikle zayıf seyreden son kullanıcı piyasaları ve sabit kar marjları göz önüne alındığında, aktif stok yenileme konusunda isteksiz.

2025’in geri kalanı için hava kasvetli kalmaya devam ediyor. Zira yüksek maliyetler, zayıf makroekonomik koşullar ve temkinli satın alma eğilimleri görünümü bulanıklaştırıyor. Kuzey Avrupa’daki bir tüccar, “Yapısal talep zayıflığı şu anda haksız ithalattan daha büyük bir sorun,” şeklinde konuştu.

Vergiler ticaret akışlarını değiştirebilir mi?

19 Ağustos’ta geçici vergiler beklendiği gibi yürürlüğe girer ve bunu Şubat 2026’da nihai önlemler takip ederse, tedarik kalıplarında kademeli bir değişim gerçekleşebilir. Ancak, özellikle Güney Kore’den büyük tedarikçiler için düşük seviyelerdeki vergiler göz önüne alındığında etkinin sınırlı kalması bekleniyor.

Bir tüccar, “AB’nin ikinci en büyük ABS tedarikçisi olan Tayvan’ın daha yüksek vergilerle karşı karşıya kalması nedeniyle, bazı hacimler AB’den uzaklaşabilir. Ancak, navlun maliyetleri makul kaldığı sürece Güney Kore pazar payını koruyacaktır,” dedi.

Yine de, Güney Kore vergileri daha sonraki bir aşamada artırılırsa piyasa dinamikleri değişebilir. Tüccar, “Güney Koreli tedarikçiler nihai kararda daha yüksek vergilerle karşılaşırsa, maliyet avantajları zayıflayacak ve alternatif kaynakların önünün açılması ihtimali doğacak,” diye ekledi.

Tayvanlı oyuncular ihracatı azaltırsa ve Güney Kore rekabetçiliği kısıtlanırsa, ortaya çıkan arz açığı diğer Asyalı ihracatçılar veya hatta Avrupalı üreticiler için fırsat yaratabilir. Ancak, bu yalnızca Avrupa ve Güney Kore malları arasındaki fiyat farkı önemli ölçüde daralırsa mümkün olacak.

Batı Avrupa’da, FD NWE bazındaki spot fiyatlar ile Güney Kore malı ABS natürel enjeksiyon fiyatları arasındaki fark, 2025’in başından bu yana 120-390€/ton arasında oynadı.

Koruma ve uygun fiyat arasında hassas bir denge

AB’nin aldığı bu önlemler, kimyasal endüstrisini dış kaynaklı agresif fiyatlandırmalardan ve jeopolitik risklerden korumaya yönelik geniş kapsamlı çabanın bir parçasını yansıtıyor. Ancak, ticaret önlemleri tek başına, yapısal talep zayıflığı ve yurtiçi üretimin yüksek maliyet dezavantajları göz önüne alındığında, Avrupa’nın kimyasal sektörünün geleceğini tehdit eden temel zorlukları ele almakta yetersiz kalabilir.

Şimdilik, bütün dikkatler Brüksel’e odaklanmış durumda. Sektör oyuncuları net bir açıklama ve daha fazla şeffaflık talep ediyor. Yine de, özellikle vergilerin düzensiz uygulanmasının sektörün daha derin sorunlarına çare olmayacağına dair temkinli bir anlayış hakim.

AB’nin kimyasal sektöründeki baskıyı artıran bir diğer unsur ise, ABD Başkanı Trump’ın 1 Ağustos’tan itibaren AB ithalatına %30’luk bir tarife uygulamayı planlaması. Bu hamle, ihracatı aksatma ve ticaret gerilimlerini artırma riski taşıyor. Avrupa’daki imalatçılar halihazırda yüksek maliyetlerle mücadele ederken, bu durum rekabet gücünü daha da zayıflatabilir ve resin talebini kısıtlayabilir.