Petrol piyasası dalgalı seyrediyor, fiyat tahminleri aşağı çekildi

Petrol piyasasında Eylül ayı çalkantılı geçti. Öyle ki Libya’daki arz endişeleri ve Orta Doğu’daki gerilimler nedeniyle başlangıçta fiyatlar yükseldi. Ancak, ay ortasına kadar yaklaşık %5’lik bir düşüş yaşayan Brent, Aralık 2021’den bu yana en düşük seviyesi olan 70$/varilin altına indi. Takiben ABD’deki Tropik Francine Fırtınası ve Çin’in ekonomik teşvikleri ile desteklenen artışlar, uzmanların gelecekteki yakıt talebine ilişkin kuşkularını dile getirmesiyle kısa sürdü. Sonuç olarak, birçok analist 2024 ve 2025 için fiyat tahminlerini aşağı yönlü revize etti.

Eylül: Petrol için belirsizlik ayı

Eylül ayı, değişen arz/talep dinamikleri nedeniyle global petrol fiyatları için çalkantılı bir ay oldu. Libya’daki üretim kesintilerine ilişkin endişeler ve Orta Doğu’da artan tansiyon başlangıçta fiyatları yükseltti, ancak Libya’da olası bir çözüme ilişkin iyimserlik ve zayıflayang lobal ekonomik veriler 11 Eylül’e kadar yaklaşık %5’lik keskin bir düşüşe yol açtı. Brent, Aralık 2021’den bu yana en düşük seviyesine gerileyerek 70$/varilin altına inerken; WTI Mayıs 2023’ten bu yana en düşük seviyesini gördü. OPEC’in 2024 ve 2025 yıllarına ilişkin talep tahminlerini aşağı yönlü revize etmesi piyasadaki düşüşü daha da derinleştirdi.

ABD Tropik Fırtınası Francine’den kaynaklanan arz endişeleri ve Federal Rezerv’in 2020’den bu yana ilk faiz indirimi, petrol fiyatlarının Eylül ortasına kadar toparlanmasına yardımcı oldu ve art arda iki hafta artış sağladı. 24 Eylül’de Çin, faiz indirimleri ve devlet finansmanını içeren COVID-19 salgınından bu yana en agresif ekonomik teşvik paketini açıkladı. Bunun üzerine petrol fiyatları %2 civarında yükseldi ve Brent ayın başlarında 69$/varil seviyesini gördükten sonra yeniden 75$/varil seviyesine tırmandı.

Ancak, analistlerin Çin’in teşviklerinin yakıt talebini önemli ölçüde arttırmaya yetip yetmeyeceğini sorgulaması nedeniyle bu artış kısa sürdü. OPEC’in Aralık ayında üretimini artırabileceğine dair haberler ve Libya’daki petrol üretim anlaşmazlığında ilerleme kaydedildiğine dair işaretler de düşüş baskısını artırdı. 30 Eylül itibarıyla vadeli işlemler WTI için 68$/varil ve Brent için 71$/varil civarında seyrediyordu.

2024 ve 2025 için petrol fiyat tahminleri düşürüldü

Petrol piyasasındaki son gelişmeler istihbarat kuruluşları, bankalar ve finans kuruluşlarının yılın geri kalanı ve 2025 yılı için fiyat tahminlerini aşağı yönlü revize etmelerine yol açtı.

Enerji Enformasyon Ajansı, Brent ve Nymex için petrol fiyatı görünümünü üst üste ikinci ay düşürdü. Eylül ayı Kısa Vadeli Enerji Görünümü (STEO) raporuna göre, 2024 yılında Brent petrolü ortalama 82,20$/varil, WTI ise 2$/varilden fazla düşüşle 78,80$/varil seviyesinde yer alacak. 2025 tahminleri de 1-2$/ton düşüşle Brent için 84,09$/varil ve WTI için 79,63$/varil olarak revize edildi.

Morgan Stanley de Eylül ayında Brent ham petrol için fiyat tahminini revize etti ve geçen ayki 80-85$/varil seviyesini 2024 yılının 4. çeyreği için 75$/varil olarak öngördü. Bu düzeltme, Çin’den gelen zayıf talebe ilişkin endişeleri ve yavaşlayan ABD ekonomisine dair işaretleri yansıtıyor.

Goldman Sachs da 2025 yılı için ortalama Brent tahminini Nisan ayında öngörülen 82$/varilden 77$/varile düşürdü. Banka ayrıca Brent için daha önce 75-90$/varil olarak belirlediği 2025tahminini 70-85$/varil olarak değiştirdi. Revizyonlar OPEC stoklarındaki artış, Çin’den zayıflayan talep ve ABD’nin petrol üretimindeki artıştan kaynaklanıyor.

Citi Research , OPEC+ grubunun daha derin üretim kesintileri uygulamaması halinde petrol fiyatlarının 2025 yılında ortalama 60$/varil olabileceğini öngörüyor ve zayıf talep ile OPEC dışı arzın artacağına işaret ediyor.

JP Morgan, Brent petrolün 2025 yılında ortalama 75$/varil olacağını ve fiyatların yılsonuna kadar 60 doların altına inebileceğini tahmin ediyor. Banka, 60$/varil seviyesindeki bir petrolün hem üreticiler hem de tüketiciler için elverişsiz olduğunu ve OPEC’in piyasayı etkin bir şekilde yönetmek için üretimi 1 milyon varil/gün daha kısması gerekebileceğini belirtti. Petrolün Ağustos ayındaki düşük performansı nedeniyle JP Morgan, 2024’ün 4. çeyreği için fiyat tahminini 85$/varilden 80$/varile indirdi.

Fitch analistleri Brent ham petrolün 2025 yılında ortalama 70$/varil olacağını, 2026 yılında 65$/varile düşeceğini ve 2027 yılı boyunca bu seviyede kalacağını öngörüyor. Orta vadede Brent fiyatlarının ilave düşerek 60$/varil seviyesine inmesi bekleniyor. WTI ham petrolü için Fitch, 2024 yılında fiyatların 75$/varil, 2025 yılında 65$/varil ve 2026 yılında 60$/varile düşeceğini, orta vadede ise fiyatların 57$/varilde sabitleneceğini tahmin ediyor.

Wells Fargo analistleri, global arz fazlası riskinin artmasını gerekçe göstererek 2025 yılında petrol fiyatlarının düşeceğini tahmin ediyor. Banka bu düşüş görünümünü ABD’nin artan kaya petrolü üretimine ve başta Çin olmak üzere büyük ekonomilerden yavaşlayan talebe bağlıyor. Sonuç olarak, Wells Fargo tahminlerini revize ederek 2025 yılında Brent ham petrolün ortalama 70$/varil, WTI’ın ise ortalama 65$/varil olmasını bekliyor.