Sự gia tăng toàn cầu của ethane: Các khoản đầu tư theo chi phí gặp phải rủi ro chiến tranh thương mại và tắc nghẽn xuất khẩu

Khả năng cạnh tranh về chi phí của ethane tiếp tục thúc đẩy các khoản đầu tư toàn cầu đáng kể, vì ngành công nghiệp hóa dầu ngày càng ưu tiên các nguyên liệu có biên lợi nhuận cao. Hoa Kỳ, nổi lên là nước xuất khẩu ethane hàng đầu thế giới sau cuộc cách mạng khí đá phiến, cung cấp hơn một nửa lượng ethane của mình cho Trung Quốc, và ngược lại, Trung Quốc phụ thuộc gần như hoàn toàn vào nguồn nhập khẩu của Hoa Kỳ dưới cái bóng của cuộc chiến thương mại đang rình rập.

Trong khi nhu cầu tăng vọt không chỉ ở Trung Quốc mà còn trên khắp Đông Nam Á và Ấn Độ, ngành công nghiệp này phải đối mặt với những thách thức quan trọng, bao gồm công suất xuất khẩu hạn chế của Hoa Kỳ và tình trạng thiếu tàu chở dầu chuyên dụng, có thể làm chậm đà tăng trưởng này.

Tại sao tầm quan trọng của ethane ngày càng tăng?

Lợi thế về chi phí

Rthane thường rẻ hơn naphtha, một nguyên liệu phổ biến khác để sản xuất hóa dầu. Hiệu quả về chi phí này xuất phát từ nguồn cung dồi dào của ethane, đặc biệt là ở những khu vực có sản lượng khí đốt tự nhiên đáng kể như Hoa Kỳ. Ngoài ra, sản xuất dựa trên ethane có xu hướng có chi phí vận hành thấp hơn do các quy trình cracking hiệu quả hơn, dẫn đến sản lượng cao hơn của các sản phẩm có giá trị như ethylene. Các nhà máy cracker dựa trên ethane ở Trung Quốc tạo ra biên lợi nhuận cao hơn so với các giải pháp thay thế dựa trên naphta, với thu nhập từ 300 đến 500 USD cho mỗi tấn ethylene được sản xuất, Cheryl Liu, một nhà phân tích tại công ty tư vấn Energy Aspects cho biết với Reuters.

Dữ liệu của C-MACC cũng chỉ ra rằng ethane nhập khẩu từ Hoa Kỳ làm giảm đáng kể chi phí tiền mặt tích hợp của etylen ở châu Á, mang lại lợi thế về chi phí cao hơn gấp đôi so với naphtha châu Á.

Biên lợi nhuận yếu hơn trong ngành hóa dầu

Các công ty hóa dầu đang phải đối mặt với lợi nhuận giảm do biên lợi nhuận yếu tiếp tục đè nặng lên ngành. Sự gia tăng sản lượng toàn cầu, đặc biệt là ở Trung Quốc, đã dẫn đến tình trạng cung vượt cầu, vượt xa mức tăng trưởng tiêu thụ. Sự kết hợp giữa cung vượt cầu và cầu chậm chạp đã gây áp lực lên lợi nhuận, dẫn đến việc bán tài sản và đóng cửa.


Tại châu Âu, biên lợi nhuận ethylene yếu và nhu cầu phái sinh đáng thất vọng đã khiến các công ty như ExxonMobil, Sabic, Dow, Shell, BASF và Versalis phải đóng cửa hoặc lên kế hoạch đóng cửa một số nhà máy sản xuất cracker trong khu vực.

Tại Đông Nam Á, các nhà sản xuất lớn đã buộc phải tạm dừng hoạt động hoặc giảm công suất hoạt động do biên lợi nhuận liên tục yếu trong bối cảnh nguyên liệu thô naphtha đắt đỏ, nhu cầu yếu và thị trường cung vượt cầu.

Do đó, ethane nổi lên như chìa khóa để thúc đẩy biên lợi nhuận hóa dầu - có thể sản xuất cùng một sản phẩm với giá rẻ hơn nhiều. Lợi thế về chi phí này giúp phục hồi biên lợi nhuận trong thị trường cung vượt cầu đang phải đối mặt với việc đóng cửa nhà máy.

SCG đóng cửa khu liênhợp hoàn toàn mới trong bối cảnh biên lợi nhuận yếu, chuyển hướng tập trung vào ethane

Một ví dụ quan trọng về vấn đề lợi nhuận có thể kể đến là khu liên hợp Long Sơn của Siam Cement Group (SCG) tại Việt Nam, đạt sản lượng theo yêu cầu vào tháng 12 năm 2023 và bắt đầu sản xuất thương mại vào tháng 1 năm 2024 với tư cách là cơ sở hóa dầu tích hợp đầu tiên của đất nước, sản xuất PE, PP và hóa chất cơ bản. Tuy nhiên, khu liên hợp này vẫn đóng cửa từ tháng 2 đến tháng 8 do nhiều vấn đề kỹ thuậtI. Vào giữa thnags 10, khu liên hợp đóng cửa trở lạido chi phí sản xuất tăng và biên lợi nhuận hóa chất giảm. Trên thực tế, công ty đã báo cáo lỗ ròng trong mọi quý tài chính của năm 2024, chủ yếu là do chi phí của khu liên hợp. Do đó, công ty dự kiến sẽ tiếp tục đình chỉ hoạt động cho đến năm 2026.

Những thách thức về tài chính và tình trạng hoạt động kém hiệu quả đã thúc đẩy SCG tìm kiếm các giải pháp thay thế để tăng trưởng. Công ty đã công bố kế hoạch cho một dự án nguyên liệu ethane để nâng cấp khu liên hợp của mình trong thời gian tạm dừng. Dự án này nhằm mục đích giảm chi phí sản xuất và dự kiến sẽ hoàn thành vào cuối năm 2027. SCG gần đây đã ký kết một thỏa thuận dài hạn với một công ty liên kết của Enterprise Products Partners to source 1 million tons/year of ethane để cung cấp 1 triệu tấn ethane/năm từ Hoa Kỳ trong 15 năm.

Người ta thậm chí có thể suy đoán rằng khu liên hợp Long Sơn có thể vẫn đóng cửa cho đến khi dự án ethane mới hoàn thành nếu tình hình hiện tại vẫn tiếp diễn.

Câu đố kỳ lạ về ethane của Hoa Kỳ với Trung Quốc

Không cần phải nói, Trung Quốc là nước mua ethane lớn nhất trên toàn cầu. Cùng với các khoản đầu tư mới và lớn, Trung Quốc đồng thời đang nổi lên như một trong những nước bán polymer hàng đầu trên thị trường toàn cầu. Tuy nhiên, một số khoản đầu tư mới này phụ thuộc rất nhiều vào ethane của Hoa Kỳ. Theo Reuters, lượng ethae nhập khẩu của Trung Quốc từ Hoa Kỳ dự kiến sẽ tăng từ 9% đến 34% vào năm 2025. Cơ quan này dự báo lượng etan xuất khẩu của Hoa Kỳ sẽ tăng 520.000 thùng/ngày vào năm 2025, trong đó Trung Quốc dự kiến sẽ hấp thụ phần lớn lượng tăng trưởng này.

Các công ty hóa dầu của Trung Quốc, bao gồm Satellite Chemical, Sanjiang Fine Chemical và Wanhua Chemical, cũng đang đầu tư hơn 16 tỷ USD vào các nhà máy cracker, nâng cấp nhà máy và cơ sở lưu trữ để nâng cao hiệu quả xử lý ethane. Satellite Chemical (STL) có kế hoạch thuê tới mười tàu chở ethane lớn nhất thế giới để vận chuyển ethane của Hoa Kỳ đến Trung Quốc.

Đổi lại, Hoa Kỳ xuất khẩu gần một nửa lượng ethane sang Trung Quốc, khách hàng lớn nhất của nước này. Trong nửa đầu năm 2024, Trung Quốc chiếm 45% lượng ethane xuất khẩu của Hoa Kỳ, theo dữ liệu từ Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ (EIA). Nói cách khác, đây không phải là một thương vụ một chiều vì Hoa Kỳ cũng cần Trung Quốc bán nguồn cung ethane dồi dào của mình, đặc biệt là sau khi chính sách “đào khoáng sản, đào khoáng sản” có hiệu lực cùng với Trump II tại văn phòng.

Bức tranh này - nơi Hoa Kỳ cần loại bỏ nguồn cung ethane dư thừa thông qua xuất khẩu và Trung Quốc phụ thuộc rất nhiều vào ethane của Hoa Kỳ - sẽ không trở nên kỳ lạ và gây ra bất kỳ vấn đề nào cho cả hai bên nếu cuộc chiến thương mại và thuế quan sắp xảy ra giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc không được đưa ra thảo luận.

Liệu lượng ethane nhập khẩu từ Hoa Kỳ của Trung Quốc có bị ảnh hưởng không?

Xuất khẩu công nghiệp cho thấy ethane vẫn là mục tiêu có rủi ro thấp đối với thuế quan, vì Trung Quốc dựa vào nguồn nguyên liệu giá cả phải chăng để hỗ trợ ngành hóa dầu của mình và rất có thể sẽ tránh gia hạn thuế trả đũa đối với LPG và etan nhập khẩu từ Hoa Kỳ vào thời điểm hiện tại. Trung Quốc đã hạ thuế nhập khẩu etan từ 2% vào năm 2024 xuống 1% vào năm 2025, khuyến khích thêm hoạt động nhập khẩu từ Hoa Kỳ.

Một số người cũng nhấn mạnh rằng mặc dù Trung Quốc đã áp thuế đối với các nguyên liệu hóa dầu này vào năm 2018, làm thay đổi mô hình giao dịch, nhưng nhìn chung thị trường không bị ảnh hưởng đáng kể.

Ấn Độ vẫn là người mua lớn ethane của Hoa

Ngay sau Trung Quốc, Ấn Độ cũng đang tăng cường nỗ lực vận chuyển ethane từ Hoa Kỳ cho các dự án mới. ONGC đang tìm kiếm các đối tác liên doanh để xây dựng các tàu chở ethane rất lớn (VLEC) để vận chuyển nguyên liệu cho nhà máy hóa dầu của mình.

Ngoài ra, GAIL thuộc sở hữu nhà nước có kế hoạch đầu tư vào một nhà máy cracker ethane và các nhà máy phái sinh tại Madhya Pradesh. India Times đưa tin rằng GAIL có thể xây dựng các tàu chở ethane rất lớn (VLEC) để chuyển sang ethane nhập khẩu, sau Reliance Industries (RIL).

RIL đã nhập khẩu ethane của Hoa Kỳ kể từ năm 2016 thông qua nhà ga Morgan’s Point của Enterprise Products (EPD) và hiện đang mở rộng đội tàu của mình, thêm ba VLEC vào sáu tàu hiện có.

Hơn nữa, Nayara Energy có kế hoạch xây dựng một nhà máy cracker ethane công suất 1,5 triệu tấn/năm tại nhà máy lọc dầu của mình ở Vadinar, Gujarat. Bharat Petroleum đang đầu tư gần 6 tỷ USD vào một dự án nhà máy cracker ethane tương tự tại nhà máy lọc dầu Bina của mình. i

Châu Âu chào đón nhà máy cracker đầu tiên sau nhiều năm sử dụng ethane làm nguyên liệu

Khoảng một thập kỷ trước, INEOS đã bắt đầu nhập khẩu ethane từ Hoa Kỳ để sử dụng trong lò phản ứng Rafnes tại Na Uy. ExxonMobil và Shell JV cũng đã sử dụng ethane nhập khẩu từ Hoa Kỳ tại các lò phản ứng của họ ở Mossmorran, Vương quốc Anh.

Hiện tại, INEOS đang trên đà đưa một lò phản ứng ethane mới vào hoạt động vào năm 2027 với công suất khổng lồ là 1,2 triệu tấn tại Antwerp, Bỉ. Đây sẽ là lò phản ứng đầu tiên được xây dựng tại châu Âu, nơi đang vật lộn với cuộc khủng hoảng cấu trúc ngày càng sâu sắc trong nhiều năm. Việc khởi động lò phản ứng cũng có thể đẩy nhanh việc đóng cửa các nhà máy được lên kế hoạch trên khắp khu vực.

Brazil và Hàn Quốc cũng theo sau

Tại Brazil, Braskem đã hạ thủy tàu đầu tiên trong đội tàu chuyên dụng của mình để vận chuyển naphtha và ethane, củng cố chuỗi cung ứng và giảm chi phí vận chuyển. Công ty sẽ tăng cường sử dụng ethane trong nước từ Petrobras, giảm sự phụ thuộc vào naphtha, vốn đã trở nên kém cạnh tranh hơn do chi phí cao hơn.

Tại Hàn Quốc, nơi mà nhu cầu cấp thiết về cải cách cơ cấu được nêu ra do những vấn đề lớn về lợi nhuận , một quy trình phê duyệt "nhanh" sẽ được đưa ra để xây dựng nhà ga ethane và bể chứa, đảm bảo tiếp cận dễ dàng hơn với nguồn nguyên liệu đầu vào có chi phí thấp hơn.

Rào cản tiếp theo: Thiếu các tàu chở ethane rất lớn (VLEC))

Đầu tư vào các nhà máy cracker ethane mới phản ánh động lực của ngành công nghiệp hướng đến lợi nhuận cao hơn, tuy nhiên vẫn còn nhiều thách thức. Ngoài cuộc chiến thương mại mà Hoa Kỳ đã khởi động trên thị trường toàn cầu làm gia tăng sự bất ổn, cơ sở hạ tầng xuất khẩu hạn chế của Hoa Kỳ đang hạn chế sự tăng trưởng thương mại etan, thúc đẩy các công ty mở rộng công suất các cảng biển.

Vận chuyển ethane phụ thuộc vào các tàu chở ethane rất lớn (VLEC), tuy nhiên chi phí cao từ 160-170 triệu USD cho mỗi tàu và thời gian xây dựng kéo dài ba năm đang hạn chế khả năng cung cấp. Các xưởng đóng tàu Trung Quốc đã kín chỗ đang tiếp tục trì hoãn công suất mới. Với nhu cầu tăng cao và năng lực vận chuyển hạn chế, thị trường ethane dự kiến sẽ thắt chặt vào năm 2026.

Có ít nhất ba dự án đang được tiến hành cho hơn 10 tàu chở ethane khổng lồ mới đóng để phục vụ người mua ở Trung Quốc, Thái Lan và Ấn Độ. AW Shipping, một liên doanh giữa ADNOC L&S và Wanhua Chemical, đã ký hợp đồng đóng tàu trị giá 1,9 tỷ USD với Jiangnan Shipbuilding của Trung Quốc cho chín tàu VLEC và hai tàu chở amoniac rất lớn (VLAC).